De Kameleon is een van de bekendste jeugdseries van Nederland. Al meer dan 60 jaar beleven Hielke en Sietse Klinkhamer avonturen met hun snelle boot. En daar lijkt voorlopig nog geen einde aan te komen. Onlangs kwam het 70ste deel in de reeks uit: De Kameleon. Geheimzinnige zaken in Lenten, ditmaal geschreven door Maarten Veldhuis onder het pseudoniem M. de Roos.
Als ik Veldhuis ontmoet en enthousiast begin over het 70ste boek in de Kameleon-reeks, kijkt hij mij verbaasd aan. ‘Zeven-tig?’ vraagt hij. ‘Is dat zo? Dat wist ik niet eens. Wauw!’ Veldhuis kent de boeken, net als veel andere lezers, uit zijn jeugd. Op de vraag wat de serie zo leuk maakt, geeft hij dan ook snel antwoord: ‘De Kameleon heeft een geniaal uitgangspunt. Een tweeling en een boot. Eigenlijk is dat het. Met dat beginpunt hoef je verder alleen nog maar een potje voor je uit te schrijven.’
In dit nieuwe boek stelt Meneer Kir zijn camping ter beschikking om een groep vluchtelingen op te vangen. Daar is niet iedereen in het fictieve Friese dorpje Lenten even enthousiast over. Kwajongens uit Jonkersveen proberen de vluchtelingen het leven zuur te maken en dan blijkt er ook nog een virus op de camping te heersen. Ondertussen maken Hielke en Sietse een blog en begint Gerben, de grappenmaker van het dorp, aan een nieuw project.
Dit boek lijkt op het eerste gezicht helemaal niet op een typisch Kameleon-verhaal. ‘We hebben gemoderniseerd,’ legt Maarten uit. ‘Dat leek mij nodig. Toen ik de oude boeken van Hotze de Roos teruglas, schrok ik namelijk een beetje. Het is echt uit de tijd.’ Daarom speelt Kees nu op een Playstation en bouwt Hielke een Kameleon-website. Maar er zijn meer fundamentele veranderingen. ‘Het meest in het oog springende is dat ze de hele dag lopen te internetten en te mobielen. Maar minder opvallend is dat de vrouwen en meisjes veel mondiger zijn geworden. De enige zin die moeder Jeltje in de verhalen van Hotze ooit sprak, was: “wie wil er een dikke boterham met pindakaas?” Dat moest anders.’ Ook Hielke en Sietse ontsnapten niet aan deze vernieuwing. ‘Ze leken qua karakter zo vreselijk op elkaar,’ zegt Maarten. ‘In de nieuwe boeken is Hielke de denker en Sietse de doener. Hielke is bedachtzaam en Sietse vliegt er met beide benen tegelijk in.’ De tweeling is nu ook cool. Ze dragen hippe gympen en hebben hun haar in een kuif. ‘Het zijn echt pubers van deze tijd. Ze lachen ook niet meer steeds om hun eigen grapjes, zoals bij Hotze. Daar lag iedereen echt de hele tijd dubbel.’
Verandering is niets nieuws in de Kameleon-serie. Toen De Roos in 1991 stopte met schrijven is de reeks een paar keer van handen gewisseld. Zowel Piero Stanco, directeur van uitgeverij Kluitman, als Fred Diks schreven een aantal verhalen. In 2014 startte de nieuwe serie van schrijversduo Bies van Ede en Maarten Veldhuis. De uitnodiging voor het schrijven van een nieuw boek kwam voor Veldhuis onverwachts. ‘Voordat ik hieraan begon, had ik nog nooit eerder een kinderboek geschreven. Toen Kluitman me belde met de vraag of ik met behulp van Bies van Ede een boekie wilde schrijven dacht ik eerst dat ik in de maling werd genomen. Maar ik heb het serieus aangepakt en nu vind ik het hartstikke leuk.’
Ondanks alles voelt het nieuwe Kameleon-boek als vanouds: van het pseudoniem – een echt eerbetoon aan de originele schrijver – tot de vaste elementen die elk boek weer even aangestipt worden. Veldhuis: ‘De Kameleon is de snelste boot. Hielke en Sietse zijn tweelingbroers die voortdurend door elkaar worden gehaald. Kees en Louw zijn hun vrienden. Die dingen blijven en moeten herhaald worden, want je moet elk deel apart kunnen lezen. Je moet overal in de serie kunnen instromen.’ Op de tweede pagina van het boek vind je bovendien de klassieke tekening die een passage uit het boek afbeeldt. Deze wordt nu getekend door Rudi Jonker.
De gesprekken over de nieuwe kleuren-tv van boer Jellema zijn dan misschien verdwenen, maar ik waardeer de nieuwe stijl en de actuele onderwerpen waar Maarten mee aan het werk gaat. En hij is nog lang niet uitgeschreven. Hoewel Bies van Ede met het schrijven van de Kameleon is gestopt, kunnen we van M. de Roos in ieder geval nog vier delen verwachten. Daar houdt het wat hem betreft niet mee op. ‘Zolang ik het volhou wil ik er gewoon doorgaan met schrijven,’ zegt Veldhuis enthousiast. Genoeg nieuwe avonturen dus, voor de schippers van de Kameleon.
Foto: Daniëlle van der Rijt
Boekgegevens
M. de Roos, De Kameleon. Geheimzinnige zaken in Lenten, illustraties: Rudi Jonker, Uitgeverij Kluitman, ISBN 9789020677249, 160 pagina’s (€ 12,99)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie januari 2018.
Wat kan die Veldhuis liegen
Hoezo?
Ik dacht dat na R. De Roos helemaal niet meer aan de Kameleon geschreven werd…
Door m’n kids, die onlangs de film hebben gezien, en nu mijn oude Kameleon boeken lezen, ging mijn Duitse vrouw vragen stellen over deze machtige boekenreeks.
En kwam ik het 1 en ander tegen op internet na even te hebben geGoogeld.
Dus waarom deze reactie?
de boeken van H de Roos blijven toch het mooist. Fred Diks bleef in die stijl en die boeken zijn ook leuk om te lezen. in de boeken die Velthuis nu schrijft wordt veel gevloekt en dat is nergens voor nodig. dat hele moderne hoeft voor mij ook niet het past niet in de kameleon stijl.
Moeder Klinkhamer mag in de oude reeks niet zo’n grote rol hebben ze is wel degelijk aanwezig. Als zorgend element dat wel maar ze heeft ook een mening. In hoofdstuk 4 van de Kameleon op avontuur blijkt bv dat ze anti bont is! In de Kameleon houdt stand heeft ze ook nog een opvallend rolletje. Dus Mem Klinkhamer komt af en toe langs in een scenetje. Vnl als ze aan de eettafel zitten en Hielke en Sietse over hun belevenissen vertellen. Mem laat dan vaak haar mening horen is bezorgd of verontwaardigd.
M. de Roos komt niet in de buurt van het niveau van de oude Kameleonboeken!
Ik zag een nieuw boek en was in eerste instantie enthousiast want de Kameleon serie is echt uniek.
Maar laten we trots zijn op wat er was en het niet verpesten, want dat is wat nu gebeurd!
In “en het zwaard van Grutte Pier” wordt op een belerend toontje geschiedenisles gegeven. Het meest storend is echter het gevloek!
Totaal onnodig, als die woorden worden weggelaten blijft de verhaallijn vloeiend. Als dit het toegevoegde moderne is, mag hij wat mij betreft direct stoppen.
Echt heel teleurstellend!!