Essentie
Wat een week van de essentie was me dat! Eerst vierde Uitgeverij Atlas haar twintigjarig bestaan, en opende uitgever Emile Brugman, die ook nog zijn pensioen inluidde, zijn speech met de woorden: ‘zonder de literatuur is het leven de moeite niet waard.’ Een dag later leidde ik een debat tussen de – in België – bekende strafpleiters Christine Mussche en Piet Van Eeckhaut. De strafpleiters weidden, entre autres, uit over de kracht van het gesproken woord bij pleidooien voor een volksjury. Beide strafpleiters eerden de poëzie als het grootste goed.
‘In een Assisenzaal – waar de grootste misdaden dus voor een volksjury worden berecht – heerst een sfeer vol gebalde emoties. Mensen zijn ontvankelijk voor grote gevoelens. Poëzie kan die gevoelens niet alleen met weinig woorden, maar ook met de juiste woorden samenvatten, uitdrukken, doen zinderen. Dat is een sterk moment. Als je met een goed gedicht – ze noemden Elsschot, Kouwenaar, Claus, … – een hele zaal én de volksjury kunt raken.’
Ja.
Nog een dag later.
Ik slenter door een door God verlaten straat ergens aan de kust – de nazomer is om van te smullen. Ik beland er in een boekenwinkel waarin die heerlijke chaos heerst, die vandaag overal verdwenen lijkt te zijn. Alles ligt op en onder elkaar. Het alfabet kent een creatief verloop der letters – auteursnamen die beginne met de letter a liggen vergezeld van hun collega’s die met de letter p of z beginnen. Het onderscheid van fictie en non-fictie wordt niet gemaakt – goed zo, vooral voor dat slag mensen dat tot vervelens toe wenst te benadrukken ‘dat ze geen non-fictie lezen’. (Harry Mulisch was zo iemand – onbegrijpelijk!)
Ik vind poëzie.
Niet de bekende, grote namen. Wel een aantal minder bekende; sommige daarvan beslist al groot, of op weg naar dat adjectief.
Ik stuit er op Oudegracht, van Chrétien Breukers. Uit Epitaaf: ‘Vrees niet. Uit deze nacht keer ik nog lange niet terug. Proost met mij. Stoot je glas tegen mijn glas kapot’.
Er ligt Zen uit eigen Werk en Dichters na Mij van Koenraad Goudesuene. (Aquarel/ Mij was beloofd/te kunnen schilderen/met woorden,/maar ik heb mijn schrijfmachine/in de regen laten staan)
Ik blader door Lies Gasse, een jonge dichteres wier woorden beslist geciteerd mogen worden, ook op Assisenzaken.
Ik denk: ‘misschien zijn zij de echte’.
Dichters.
Zij die de pit van het woord weten te vinden, en het merg uit de taal zuigen.
Met minder zijn ze niet tevreden.
En meer dan de essentie is niet nodig.
Misschien.
Daarom.
Koop hen. Lees hen. Vermenigvuldig hen.
Margot Vanderstraeten
www.margotvanderstraeten.com
