Vroeger was ik als uitgever van een educatieve uitgeverij in het oosten van het land gewend om met auteursteams te werken. We maakten leergangen Frans, Duits en Engels voor de basisvorming en de tweede fase.
Eenmaal werkzaam bij De Arbeiderspers, een literaire uitgeverij, gebeurde het maar zelden dat ik een heel team van schrijvers begeleidde. Romans, dichtbundels en essaybundels worden immers meestal door één auteur geschreven. Een enkele keer slechts gaat het om een duo. Ik heb het heel bijzonder gevonden om te werken met auteurs van grote kwaliteit, maar soms miste ik de teams van de educatieve projecten.
Een klein jaar geleden werd ik benaderd door de Utrechtse ateliergroep Tij. Omdat ze vijfendertig jaar bestaan (eigenlijk zesendertig jaar) wil de groep een mooie jubileumuitgave maken. Het gaat om negen kunstwerken, waarbij dichters poëzie schrijven. Er werd contact gelegd met de leden van het Utrechts Stadsdichtersgilde en ineens waren er eenentwintig mensen aan de slag. Twaalf dichters werkten intensief samen met negen kunstenaars en uitgeverij Magonia zou het jubileumboek uitgeven. Het bleef niet bij deze groep mensen. Ik vroeg Michael Buchenauer om samen met de vormgevers van de ateliergroep voor een schitterende lay-out te zorgen, terwijl Jaap Röell van galerie KuuB een prachtig voorwoord schreef en Alexis de Roode zich bereid toonde om een nawoord te componeren.
In hartje Utrecht is een bijzondere drukkerij gevestigd: Libertas-Pascal. Daar vonden we enthousiaste mensen die vol overgave plannen maakten om tot een werkelijk exclusieve uitgave te komen. Ik wist niet wat me overkwam. Wat me eerst een complex project leek, werd door de inzet van zovelen een feestelijke onderneming.
De ateliergroep heeft in de wijk Lombok een onderkomen, met werkruimtes voor alle leden. Het gebouw waarin gewerkt wordt ligt ingeklemd tussen twee huizenblokken, gebouwd in de jaren twintig, en is alleen bereikbaar via een onopvallende ingang, aan het eind van een straat. Middenin de drukke stad is daar een oase van rust. Het is er letterlijk een omsloten tuin. De titel van de jubileumuitgave was snel gevonden: Hortus Conclusus.
Ik heb er een voor mij totaal onbekende wereld ontdekt. Een omgeving waarin kunstenaars geconcentreerd hun werk maken, samen, maar ieder in zijn eigen omgeving. Het is geweldig om te zien hoe elke kunstenaar zijn eigen sfeer schept in de ruimte waar hij werkt. En straks is het boek er. De drukproeven heb ik al gezien. Dát wil ik vaker doen: werken met een team van totaal verschillende mensen met als doel een uniek boek.
Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie oktober 2016
