Het was een grauwe dag in november. Den Haag liet zich van zijn lelijkste kant zien. Weggedoken in mijn kraag en sjaal liep ik in een rechte lijn van het Centraal Station naar de bouwput bij het Spui. De verbouwing van de Tweede Kamer is er in volle gang. Aan de overkant zag ik al de warme lichten van het Theater aan het Spui. Toen ik de foyer binnenkwam, stapte ik in een andere wereld. De mensen die ik hier trof kwamen voor de uitreiking van de Europese Literatuurprijs 2022. Dit jaar was het de twaalfde keer dat deze prijs zou worden toegekend. Kijkend naar voorgaande jaren zien we vertalingen uit het Duits, Frans, Italiaans, Engels en Deens en ik trof enkele mij bekende titels en auteurs, zoals Drie sterke vrouwen van Marie NDiaye en vertaald door Jeanne Holierhoek, of Verdriet is het ding met veren van Max Porter en vertaald door Saskia van der Lingen. Het zal de lezer opvallen dat ik zowel de auteur noem, als de vertaler. Dat is namelijk het bijzondere van deze prijs: hij wordt toegekend aan de auteur van een bepaald werk én aan de vertaler. Lopend van de foyer naar de zaal hoorde ik – vanzelfsprekend – allerlei talen om me heen. Op de shortlist 2022 prijkten titels, vertaald uit het Russisch, IJslands, Servo-Kroatisch en Spaans. Eens temeer realiseerde ik me het belang van deze literatuurprijs. Goede boeken én kwalitatief hoogstaande vertalingen zijn immers een niet weg te denken instrument om de kloof tussen mensen en culturen te helpen dichten. Op het podium stonden drie stoelen en een tafeltje. Links daarvan een hoge lessenaar. Behalve het publiek kwamen ook juryleden de zaal binnen. Tussen de rijen zinderde iets in het publiek, alsof men het wel tijd vond om een start te maken met het programma. De winnaars van de Europese Literatuurprijs, de Spaanse schrijver Agustín Fernández Mallo en zijn vertaler in Nederland, Adri Boon, werden geïntroduceerd door interviewster Rosan Hollak. Voor een middag als deze zijn er vanzelfsprekend een aantal obligate onderdelen. Een interview, het voorlezen van het juryrapport, de dankwoorden. Ze bepaalden ook hier het programma en toch werd het een bijzondere middag. Mallo bleek een boeiende man te zijn, met humor en een aanstekelijk enthousiasme. De manier waarop juryvoorzitter Manon Uphoff het juryrapport over het voetlicht bracht, getuigde van een grote betrokkenheid en het dankwoord van Adri Boon mondde uit in een krachtig pleidooi voor vertalingen die recht doen aan de literaire teksten die aan hun basis staan. De uitgevers van Uitgeverij Koppernik konden tevreden zijn. In de trein naar huis begon ik te lezen in Mallo’s Nocilla-trilogie en ik voelde me een echte wereldburger.
Deze column verscheen eerder in de Boekenkrant, editie januari 2023.
