Voor het vijfde jaar op rij buigen de boekhandelaren zich over de moeilijke keuze welk Nederlandstalige boek van het afgelopen jaar zij met de Boekhandelsprijs 2019 in het zonnetje willen zetten. In de tussentijd blikt de Boekenkrant voor u terug op de voorgangers van de nog onbekende nieuwe winnaar. Wat heeft het winnen van deze prijs voor hen betekend?
2015: Jaap Robben
Reikhalzend keek heel lezend Nederland uit naar Robbens tweede roman, nadat hij met zijn beklemmende romandebuut, dat zich afspeelde op een afgelegen eiland ergens in de Noordzee, de allereerste Boekhandelsprijs won. ‘Hoewel de organisatie van de prijs pas net was begonnen, had het meteen een enorme impact op Birk,’ vertelt de schrijver. ‘Iedereen snapt direct waar deze prijs voor staat. Het gaf een bijzonder soort vertrouwen. Het is zo’n grote, belezen jury. En mensen vertrouwen boekhandelaren.’
Toch had het daaropvolgende succes van Birk niet veel effect op het schrijven van zijn tweede roman.‘Als schrijver begin je gewoon weer met een lege pagina,’ legt Robben uit. ‘Dan verdampte vanzelf het vertrouwen dat ik kán schrijven. Het winnen van de prijs gaf me toen vooral het vertrouwen dat ik kón schrijven.’ Maar ook Zomervacht wordt door het grote publiek enthousiast onthaald en in september 2018 verkozen tot ‘Boek van de Maand’ door het DWDD-boekenpanel.
Welke boeken van het afgelopen jaar zouden volgens de schrijver meer aandacht verdienen? Robben: ‘Ik zou dan kiezen voor het spannende, mysterieuze en knap geschreven Roza van Olivier Willemsen, het ontroerende en melancholische Aswoensdag van Hanneke Hendrikx en Zeb. van Gideon Samson, dat ik aan iedereen cadeau zou willen doen.’
2016: Alex Boogers
‘Dat de Nederlandse boekhandelaren Alleen met de goden omarmden en bekroonden met de Boekhandelsprijs 2016, betekende voor mij dat het boek omhoog werd getild en onvermijdelijk was binnen de letteren,’ vertelt de Vlaardingse schrijver. ‘Boekhandelaren zijn absolute boekenliefhebbers. Ze staan elke dag weer met hun voeten in de klei en ontmoeten de lezers voor wie jij als schrijver het werk maakt.’
Maar net als voor Robben betekende de grote erkenning weinig voor Boogers’ volgende boek Onder een hemel van sproeten. ‘Elke roman staat op zichzelf en ik sta als schrijver elke keer weer op nul. Je moet weer durven kapotgaan, vind ik. Ik wilde in elk geval niet teren op het succes en een “tussendoortje” schrijven.’ Die continue bewijsdrang drijft ook veel personages in zijn werk. Niet geheel toevallig spelen beide boeken zich af in een volkse wijk en verhalen over levens die dicht bij Boogers’ eigen jeugdervaringen liggen.
‘Ik heb het afgelopen jaar te weinig Nederlandse romans gelezen om een afgewogen oordeel te kunnen vellen,’ zegt Boogers bescheiden, ‘maar als er iemand is die van mij de Boekhandelsprijs 2019 mag winnen, is dat Elvis Peeters met Brood. Hij heeft sowieso een bijzonder oeuvre.’
2017: Lize Spit
Net als Jaap Robben zette de jonge Lize Spit haar eerste stappen in haar schrijfcarrière als een van de winnaars van Write Now!, de grootste schrijfwedstrijd voor jongeren in Nederland en Vlaanderen. Met haar ijzingwekkende debuut Het smelt won de Vlaamse in een aantal jaar tijd meteen alle denkbare prijzen. Het was in 2016 het bestverkochte boek van Vlaanderen en het wist in 2017 ook de Nederlandse boekhandelaren omver te blazen. Het boek wordt verfilmd en is inmiddels een veelvuldig vertaald werk.Een vliegende start waar iedere auteur van droomt, zou je denken. Toch is Spit in verschillende interviews ook open over de schaduwkant van haar succes, ze schaamt zich er zelfs voor. ‘In het begin las ik ’s nachts na een lezing alle negatieve commentaren nog een keer. Dat moest. Je mag jezelf niet alleen laten ophemelen, er is nog ruimte voor verbetering,’ zegt ze bijvoorbeeld in een gesprek met Trouw. Dat de lat voor haar nieuwe boek, waar ze op dit moment aan werkt, hoog ligt, is duidelijk. Wij kunnen in elk geval niet wachten om opnieuw een werk van dit jonge schrijftalent te lezen.
2018: Murat Isik
Een naam die niet meer weg te denken is uit de Nederlandstalige literatuur. Murat Isik is zelfs de schrijver van het Boekenweekessay 2019 met als thema ‘De moeder de vrouw’. Met Wees onzichtbaar won de Turks-Nederlandse schrijver vorig jaar niet alleen de Boekhandelsprijs, het boek is door de CPNB onlangs ook uitgeroepen tot het bestverkochte Nederlandstalige boek van 2018. Een logisch vervolg van alle nominaties en prijzen die Isik met deze tweede roman binnenhaalde, maar daarvan is voor hem vooral de Boekhandelsprijs een grote blijk van waardering, liet hij ons destijds weten. ‘Een erkenning van de boekverkopers die jaarlijks duizenden boeken door hun handen laten gaan. Als zij jouw roman het beste vinden, dan is dat een enorme eer,’ aldus Isik.
Of er naast het essay op dit moment alweer ruimte is voor een nieuw boek, is niet bekend, maar rondom de schrijver is het geen moment stil. Ondertussen is er een TV-serie gebaseerd op Wees onzichtbaar in de maak en ook zijn eerste, minder bekende boek, Verloren grond, is zeer de moeite waard. Een indrukwekkende familiekroniek, eveneens geïnspireerd op de familie van de auteur zelf.
De winnaar van dit jaar wordt vanmiddag om 17:00 uur bekendgemaakt in Boekhandel Scheltema in Amsterdam.
