Het levensverhaal van Jack Nicholson, een van de allergrootste acteurs van de laatste decennia. Alles over zijn films, zijn prijzen en zijn verslaving aan drugs en vrouwen.
‘Ze zeggen dat ik met de dag gekker word,’ zei Jack over de manier waarop hij de rol van McMurphy in One flew over the Cuckoo’s Nest benaderde, een rol die een grotere uitdaging vormde dan alles wat hij tot dan toe had gedaan. ‘Gekker dan normaal, bedoel ik. Maar het is lastig om aan de realiteit vast te houden als je elke dag een psychopaat speelt. Meestal heb ik er geen moeite mee om uit een filmrol te stappen, maar hier ga ik ’s avonds niet vanuit een filmstudio naar huis. Ik ga naar huis vanuit een psychiatrische instelling. En daar zit niks tussen. Ik ben nog niet eens in de stad geweest, in Salem.’
Anjelica [Huston], die met Jack was meegekomen en oorspronkelijk van plan was geweest om de complete shoot te blijven, kon de intensiteit waarmee hij zich in zijn rol verplaatste niet aan. Hoewel ze een rolletje zonder tekst had gekregen, pakte ze haar koffers en ging terug naar L.A. Jack zat zó in McMurphy dat hij geen tijd had voor Anjelica. En opnieuw had ze het gevoel dat ze geen steun van hem kreeg als het om haar acteerwens ging. Er waren nog andere problemen, waaronder Jacks method acting. Zelfs als hij niet voor de camera stond, bleef hij zich als McMurphy gedragen. De andere acteurs namen dit over, wat leidde tot merkwaardig kopieergedrag tussen de echte patiënten en de acteurs. De acteurs vielen zelfs tijdens het eten niet uit hun rol. Dat kwam ook doordat Forman ervoor had gekozen om de film – behalve de scène op de vissersboot – in chronologische volgorde te draaien.
Jack, die verslaafd was aan basketbal – volgens hem ‘de klassieke muziek van de sport’ – huurde een flat in de buurt van het ziekenhuis om ’s avonds en in het weekend naar collegebasketbal in Corvallis of Eugene te kunnen gaan, of naar een wedstrijd van de Blazers in Portland als hij voldoende tijd had om heen en weer te reizen. Hij slaagde er zelfs in om een basketbalscène in de film te krijgen door een van de sleutelpersonages, de reusachtige stomme (Will Sampson), te leren hoe het spel werkt. In februari van dat jaar won Jack zijn BAFTA-award voor Chinatown. Omdat hij nog steeds met de opnames voor Cuckoo’s Nest bezig was, kon hij niet naar Londen om de prijs persoonlijk in ontvangst te nemen, daarom filmde hij zijn dankwoord in de psychiatrische inrichting in Salem. Terwijl de camera’s draaiden en hij achter een glazen wand stond, ramde hij plotseling zijn vuist door het (nep)glas, glimlachte en zei: ‘Echt smashing van jullie om me deze award te geven.’ Jack hield wel van een geintje.
Maar naarmate de productie voortkroop, begon zijn gevoel voor humor – en dat van alle anderen – langzaam maar zeker weg te kwijnen. Het werd steeds lastiger om aan te geven of ze patiënten spéélden of patiënten wáren. Tegen een andere verslaggever noemde hij de psychiatrische instelling gekscherend ‘best leuk voor alleen een bezoekje’, waarmee hij doelde op het feit dat de opnamen zo lang duurden. ‘Wat het voor mij de moeite waard maakte, was dat het voor de patiënten zo goed was om aan de film mee te werken. Een van de figuranten knapte er zo van op dat hij na afloop van het filmen uit de inrichting werd ontslagen.’
Boekgegevens
Marc Eliot, Nicholson. Een biografie, vertaling: Gert van Santen, Uitgeverij Link, ISBN 978 94 623 2123 6 (€ 18,95), e-book: 978 94 623 2124 3 (€ 8,99)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2014.
