Joseph ‘Menthol’ Sylvester ontvlucht begin vorige eeuw als zwarte man Amerika. Weg van de rassenhaat, weg van de gewelddadige Ku Klux Klan. In Amsterdam ontmoet hij het vrijgevochten fotomodel Roosje, blank. Een onmogelijke liefde….
Antwerpen, augustus 1920
Zelfverzekerd loopt Joseph Sylvester over de loopplank zijn nieuwe, blanke wereld tegemoet. Achter hem ligt aan de kade de Lapland, het stoomschip dat hem van Philadelphia naar het Europese continent heeft gebracht. Voor hem de stad Antwerpen, die direct bij aankomst als een warme deken om hem heen valt.
Hij heeft twee weken groen en geel gezien, zo ziek is hij onderweg geweest. De ritmisch deinende golven veroorzaakten een weeïg gevoel in zijn maag dat dagen en dagen duurde. Hij had maar weinig eten kunnen binnenhouden en was minstens drie kilo afgevallen. Direct na het afmeren in Southampton, de eerste stop in Europa op weg naar de eindbestemming, was het nare gevoel verdwenen. Een historisch besef maakte zich daar van Joseph meester. Vanuit Southampton was immers acht jaar daarvoor de Titanic vertrokken, waarover hij zoveel in de kranten gelezen had en waarmee het slecht was afgelopen. Een halve dag hadden ze aan diezelfde kade gelegen met hun schip.
Joseph zet koers naar het station. Onderweg kijken mensen hem in het voorbijgaan aan alsof hij van een andere planeet komt. Joseph lacht vriendelijk terug. Zijn ontblote gebit met parelwitte tanden laat de ogen van die mensen zo’n beetje uit hun kassen vallen. Zoiets hebben ze nog nooit gezien. ‘Een neger in Antwerpen.’
Hengelo, 27 september 1928
Roosje schuift het gordijntje dat voor het raam van de koets hangt een klein stukje opzij en kijkt naar buiten. Ze kan haar ogen niet geloven. Wat een mensenmassa, het zijn zoveel mensen dat ze vast zijn komen te zitten. Politieagenten laten de menigte een paar passen achterwaarts doen, zodat de koetsen van het bruidspaar en hun gevolg de ruimte krijgen.
Maandenlang heeft ze naar deze grote dag toegeleefd. Het was nog allemaal niet zo eenvoudig geweest om alles tot in detail geregeld te krijgen. Het begon al met het dilemma hoe Joseph te introduceren bij de rest van de familie, toen ze eenmaal hadden besloten de rest van hun leven met elkaar te delen. Ze gingen bij al haar broers op bezoek om Joseph als Roosjes verloofde te presenteren. Daarvoor had Roosje al een kopje koffie bij ze gedronken om een zachte landing voor te bereiden. Via het roddelcircuit hadden ze natuurlijk al lang gehoord dat Roosje een bijzondere nieuwe vriend had. Ze stonden er niet afwijzend tegenover, maar er waren wel vragen. Vooral Johan, de oudste, wilde het naadje van de kous weten: ‘Waar komt die neger plotseling vandaan? Wat heeft hij in het verleden gedaan? Hoe denkt hij in de toekomst zijn brood te verdienen?’ Roosje mocht dan wel al vijfendertig zijn, het is toch hun enige zus die nu plotseling met een zwarte man thuis komt. Ze beseften tegelijkertijd dat Roosjes besluit vaststond en dat zij daar niets aan konden veranderen. Zo is ze nu eenmaal. Ze heeft altijd haar eigen koers gevaren. Eigenzinnig, vastbesloten en niet van de wijs te brengen. Toen ze als mannequin wilde werken was er ook geen houden aan geweest. Johan hakt uiteindelijk de knoop door: ‘Laat maar komen die neger.’
Vol overtuiging beloven Joseph en Roosje elkaar voor het altaar eeuwige trouw. In voor- en tegenspoed, totdat de dood hen scheidt.
Nadat het bruidspaar voor de deuren van de kerk opnieuw door fotografen is vereeuwigd, maken Joseph en Roosje zich op voor het laatste deel van hun huwelijksdag. Dan nog toegejuicht door de menigte.
Boekgegevens
Frank Krake, Menthol. De man die Nederland leerde tandenpoetsen, Uitgeverij Achtbaan, 312 pagina’s, ISBN 978 90 824 7640 8 (€19,95)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie augustus 2016
