Europarlementariër Bas Eickhout geeft een kijkje achter de schermen van de internationale klimaatpolitiek. Hij beschrijft zijn ervaringen met andere politici, lobbyisten en journalisten.
Mannen in pakken en vrouwen in keurige rokjes staan blauwbekkend in de rij voor de ingang van het Deense Bella Center, het conferentiecentrum aan de rand van de stad. Aktetassen met laptops in de hand, ze zijn klaar om aan het werk te gaan. De meesten zijn al maanden bezig met deze VN-klimaattop. Er moet veel besproken worden in de aankomende twee weken.
Het voorbereidende proces is traag gegaan. Er zijn weinig knopen doorgehakt in de aanloop naar Kopenhagen. Toch hopen voorstanders van een klimaatdeal zoals ikzelf op een snelkookpaneffect tijdens de conferentie.
Want het momentum is er zeker, zo denken wij dan nog. Al maandenlang is klimaat een van de hoofdthema’s in de Europese politiek. Het Verdrag van Kyoto stamt uit 1997, stokoud in termen van geopolitiek. Arme landen, China voorop, dragen nu te weinig bij aan het voorkomen van klimaatverandering. Rijke landen dragen tegelijk te weinig bij om deze landen in staat te stellen om moderne technologie te ontwikkelen. Een ‘Verdrag van Kopenhagen’ zou landen bindende afspraken opleggen om klimaatverandering tegen te gaan.
Maar de rij schiet niet op, hier in Kopenhagen. De wachttijd loopt op tot een uur. Steeds meer mensen worden per tram afgeleverd bij de ingang. Journalisten en activisten, assistenten, parlementsleden zoals ik. En dus ook de onderhandelaars. Op zeker moment staat het bij de ingang zo vol met conferentiegangers, dat het meer weg heeft van een uitverkocht muziekfestival dan van een VN-conferentie. Nieuwe bezoekers die nog steeds per tram worden aangevoerd, kunnen er op zeker moment niet meer bij. De trams rijden noodgedwongen door naar de volgende halte.
Intussen blijven de nukkig kijkende beveiligers geduldig controleren. Ze verstaan hun vak, niemand kan zomaar doorlopen. Geen bomgordel, pistool of ander wapentuig komt over de drempel van het Bella Center. Door die zorgvuldige, maar tergend trage veiligheidscontrole voltrekt zich een kleine catastrofe van heel andere aard die medebepalend zal zijn voor de uitkomst van de klimaattop.
Veel mensen die kou staan te lijden, hebben hierna nog een lange dag onderhandelen voor de boeg. Afrikanen, Aziaten en Europeanen, onafhankelijk van hun functie en afkomst moeten ze wachten. De hoofdonderhandelaar van de Chinezen wordt tegengehouden door de beveiliging op de eerste dag. De dag erna en de dag daarna ook, blijkt later. Maar niet alleen de Chinese delegatie is des duivels. Collectief broeit het chagrijn, daar bij die verrekte koude ingang. En er is nog geen vergadering begonnen.
Van scheepvaart tot transparantie, iedere vergadering verloopt moeizaam. Het doel is dat ieder deelonderwerp in één wetgevend document gegoten wordt waar alle regeringsleiders uiteindelijk hun handtekening onder zetten. Maar zo’n package deal lijkt al helemaal mijlenver weg. Beslissingen worden doorschoven naar het laatste moment, als de regeringsleiders hun opwachting zullen maken. Maar iedereen weet dan eigenlijk al dat er te veel is dat nog besloten moet worden om, met nog een week op de klok, tot een deal te komen. Het is precies als de rij bij de ingang, maar dan op geopolitiek niveau.
Boekgegevens
Bas Eickhout, Klimaatmores. Radicaal naar een andere norm, Uitgeverij Lemniscaat, 216 pagina’s, ISBN 978 90 477 0803 2 (€ 19,95)
Dit boekfragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2016
