Boeken zijn op het eerste gezicht misschien saai. Daar hebben kinderen soms best gelijk in. Een stapel woorden kan wat mager aandoen als je het vergelijkt met een film, tv-serie of een computerspel waar je de meest wonderbaarlijke verhalen kan beleven door op een knopje te drukken.
Natuurlijk is een boek helemaal geen stapel woorden. Het is een wonder vermomd als een stapeltje papier. Helaas weten alleen ervaren lezers dat die woorden magische knopjes zijn die allerlei beelden, kleuren en geuren veroorzaken in je hoofd. Dat er een unieke wereld tevoorschijn komt die je kan aanraken. Een wereld die moeiteloos mengt met je eigen ervaringen. Die je laat huilen of lachen. Je zou het ook bijna niet geloven als je het niet zelf had meegemaakt.
Minder ervaren lezers zien toch gewoon een heleboel letters. Letters op wit papier die samen een stapeltje vormen. Lettertjes die heel vaak in hun leven dingen vertellen die helemaal niet boeien. Stapeltjes papier die helemaal niet doen vermoeden dat er een wonder gaat gebeuren als je maar begint met lezen. Dus snap ik wel dat veel kinderen niet aan lezen toekomen. Want het is nogal een leap of faith. Gaat dat stapeltje papier mij in een andere, wonderbaarlijke wereld brengen?
Ik dacht het niet.
[quote]Natuurlijk kunnen we heel hard roepen dat we dat niet moeten willen. Dat die witte papiertjes en die zwarte woordjes zo moeten blijven. [/quote]
We kunnen kinderen een klein beetje helpen om het woordenwonder te gaan meemaken. We kunnen het stapeltje papier misschien iets aantrekkelijker maken. Om die jongens en meisjes in die wonderbaarlijk schone val te lokken. Door illustraties. Door een spannende vormgeving. Door de keuze van papier. Spelen met de typografie, door geuren en kleuren alvast toe te voegen. Door het te combineren met games. Door er heel veel extra’s in te verstoppen.
Natuurlijk kunnen we heel hard roepen dat we dat niet moeten willen. Dat die witte papiertjes en die zwarte woordjes zo moeten blijven. Dat wij er vroeger ook van zijn gaan houden. Dat geurtjes en extra’s toevoegen een verarming is. Dat vroeger nu eenmaal alles beter was dan tegenwoordig.
Ik juich persoonlijk boeken toe die op zich ook al een ervaring zijn. Die kinderen meetrekken. Die uitnodigen om te lezen. Die als bruggetje werken tussen de Donald Duck Pocket en Sjakie en de Chocoladefabriek. Boeken die veel meer elementen gebruiken om het verhaal te vertellen. Boeken die verder gaan dan de goedkoopste oplossing. Boeken die wat uitvoering betreft nu net even wat dichterbij hun grote concurrenten komen. Omdat ik zeker weet dat verleiden nu eenmaal een stuk beter werkt dan dwingen.
Patz
Patz van der Sloot (1964) is verhalenmaker en oprichter van het Wonderbaarlijke Verhalen*laboratorium CircusPatz in Utrecht waar hij samen met zijn vrolijke bende van auteurs, vormgevers en illustratoren misschien wel de wonderbaarlijkste jeugd- en kinderboeken van Nederland maakt.
Hij schrijft iedere maand een column voor de Boekenkrant-website. Voor meer informatie over CircusPatz bezoek je www.circuspatz.com.
