Achterin een grote zaal van de Antwerpse Boekenbeurs, tegenover een restaurant, zit achter een ouderwets bureau met allemaal lades boekendokter Anna Luyten, bekend van De Morgen, NRC Handelsblad en Vrij Nederland. De kleine werkkamer ziet eruit als een ware doktersruimte.
Aan een rek hangen doktersjassen, daarachter staan een oude ordnerkast en een laag ladekastje met apothekersflesjes. Aan de mosgroene muur hangen ouderwetse posters, een daarvan toont het inwendige systeem van de mens, een andere herken je wellicht wel van de oogarts (wit met heel veel zwarte letters in steeds kleinere formaten). In de hoek over Luytens schouder staat met opgeheven hand een pop die nauwgezet zijn spieren toont. Naast een poster waarop getoond wordt hoe te reanimeren, hangt een portret van de onlangs overleden auteur Thomas Blondeau.
Blondeau is uitvinder van de boekendokter, die jarenlang door hemzelf werd vertolkt, al dan niet samen met andere schrijvers. Cobra.be zocht naar een leuke activiteit voor op plekken als de Boekenbeurs en zijn originele idee werd enthousiast uitgevoerd.
[quote]Voor boekendokter is geen opleiding nodig. ‘Het gaat erom’, zegt Luyten, ‘eerst te begrijpen wat het is om op zoek te zijn naar een boek en wat het is om een boek te vinden’.[/quote]
Als ik aankom, staan vier jongens van een jaar of tien over Luytens bureau gebogen. Giovanni, die wel iets spannends wilde, krijgt onder meer Sherlock Holmes aangeraden, en Oliver Twist. ‘Dat is mijn missionarisbehoefte, ze hoeven het niet per se in een volwassen editie te lezen, het kan ook in een jeugdvertaling’ geeft Luyten toe als ze weer op haar doktersfauteuil zit en zich verontschuldigt voor haar afwezigheid. Een vriendje van Giovanni was naarstig opzoek naar een boek over techniek en samen met de jongens vond ze uiteindelijk iets bij de stand van Taschen: ‘een kinderencyclopedie was toch een beetje te algemeen’.
Voor boekendokter is geen opleiding nodig. ‘Het gaat erom’, zegt Luyten, ‘eerst te begrijpen wat het is om op zoek te zijn naar een boek en wat het is om een boek te vinden’. Een brede belangstelling is wel belangrijk. ‘Ik ben geïnteresseerd in alles, bijvoorbeeld in literatuur, maar ook in auto’s. Dan wil ik wel een mooi boek over zo’n onderwerp’. Voor het boekendokterschap is het eveneens handig om veel boeken tot je nemen. ‘Door veel te lezen kan je ook mensen beter lezen’.
Anna Luyten, Boekendokter
Dat ze een geoefend en meedogend mensenlezer is, blijkt als ze mij advies geeft. Na James Salter gelezen te hebben, dat soms zo mooi was dat ik het moest wegleggen, ben ik beland in een schier existentiële leescrisis. Terwijl Luyten in een sierlijk doktershandschrift haar boekendoktersrecept op een apothekersbriefje schrijft, raad ze mij Het Puttertje aan omdat ik John Williams Stoner al gelezen blijk te hebben. ‘Donna Tartts boek heeft een uitgebreide epische kracht, met personages waarvan je echt begint te houden. Niet alleen van het hoofdpersonage, maar ook van die oude man, die een soort Stoner is’. Mijn zielsleed is wat verlicht en even bijzonder is het gevoel dat ze mij werkelijk begrepen heeft.
Er zijn meer helpende handen op de Antwerpse Boekenbeurs. Efgenia en Lukas werken als Boekenzoekers voor de jonge lezers – een initiatief van de Nederlandse Taalunie. In een rood T-shirt gestoken, met een echt speurdersvergrootglas en bewapend met iPads vragen ze kinderen naar hun hobby’s en interesses. Op basis daarvan raden ze de kinderen boeken aan. Louïs (9 jaar) bijvoorbeeld was mateloos geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog .Vooral wilde hij weten wat in die periode met de kinderen gebeurde. Daar is natuurlijk veel over geschreven, maar omdat de jongen wel tegen spannende of zelfs enge dingen zei te kunnen, werd hem Groeten van Leo: een kind in kamp Westerbork aangeraden, dat geschreven is door een auteur met misschien wel de beste schrijversnaam van de Antwerpse Boekenbeurs: Martine Letterie. Waarom dit boek? ‘Omdat het gaat over wat er met de joden gebeurde als ze op transport naar de kampen werd gezet’. Vanuit het gezichtspunt van de hoofdpersoon Leo, een op Louis lijkende naam, wordt zijn waargebeurde verhaal verteld.
De boekenzoekers
‘Kinderen reageren over het algemeen heel enthousiast’ vertellen Efgenia en Lukas, ‘maar ouders vragen zich af of hun kroost niet van alles wordt aangesmeerd. Ons gaat het er vooral om om iets anders te laten zien dan Harry Potter en Geronimo Stilton’. Of je als boekenzoeker veel van boeken moet weten? ‘Dat is handig, maar net zo goed gaat het erom om te weten hoe je boeken vindt’. Dat komt goed, met zulke professionals. Zie ook www.boekenzoeker.org.
