Het kwaad is goed vertegenwoordigd in de wereldliteratuur. Daarom is het thema van het Haagse literatuurfestival Winternachten komend jaar ‘Hello Darkness’. In januari 2016 zal het festival met debatten, leesclubs en voordrachten alle aspecten van het kwaad en de duisternis belichten.
Winternachten start op donderdag 14 januari met een Opening Night over vrijheid van meningsuiting. De Brits-Chinese dissidente Jung Chang kent de censuur van dichtbij en zal speechen over haar ervaringen. Haar roman Wilde Zwanen – Drie dochters van China werd in haar vaderland verboden. Tijdens dit Engelstalige programma vindt tevens de uitreiking plaats van de Oxfam Novib PEN Awards. Drie winnaars die de vrijheid van meningsuiting in hun werk verdedigen worden hiermee geëerd. Vervolgens zal Lex Bohlmeijer een debat leiden over methodes om de censuur te bestrijden. Muzikaal wordt de toon gezet door muzikant-in-residentie Dick van der Harst.
Op zaterdag 16 januari vindt de NRC Leesclub Live plaats, die deze editie draait om Lucifer (2007) van Connie Palmen, een roman die verwijst naar het duivelse toneelstuk van Joost van de Vondel. Vlaams journaliste Anna Luyten interviewt Palmen bovendien over haar nieuwste roman Jij zegt het. Dit boek gaat over de demonen van de menselijke geest, zoals de depressies waar hoofdpersoon en dichter Sylvia Plath aan leed. Lezers zijn erg positief over het boek, maar wat heeft Palmen zelf te zeggen over haar nieuwste werk? Hoe verwierf zij bijvoorbeeld die enorme kennis over de dichters Sylvia Plath en Ted Hughes? Een gesprek over de verhouding tussen werkelijkheid en fictie, liefde en geweld, creativiteit en verdriet.
Iemand die de duisternis zeker niet schuwt is de wereldberoemde Noorse schrijver Karl Ove Knausgård. Hij zal op het festival niet alleen signeren, maar ook deelnemen aan een leesclub. Daarnaast interviewt dichter en tv-presentator Wim Brands de auteur. De twee zullen uiteraard spreken over Knausgårds romancyclus Mijn strijd. In oktober van dit jaar verscheen het laatste deel in Nederland. Dit boek, getiteld Vrouw, is net zo persoonlijk als de andere delen en gaat over Knausgårds echtgenote Linda.
Op het traditionele Schrijversfeest worden verschillende literaire prijzen uitgereikt. Dit jaar staat het feest onder meer in het teken van Adriaan van Dis. Hij zal voor zijn gehele oeuvre de Constantijn Huygens-prijs ontvangen. Vorig jaar was Van Dis ook te gast om te praten over zijn nieuwste roman Ik kom terug. Presentator Hans Goedkoop noemde het toen een woeste en driftige roman en Van Dis ‘een jonge schrijver’. Ik kom terug bevat autobiografische elementen en gaat over Van Dis’ moeder en familie, een groot thema in zijn werk. ‘Mijn familie verandert continu’, zei hij dan ook tijdens het interview.
Verder zal Ilja Leonard Pfeijffer tijdens het Schrijversfeest de Jan Campert-prijs ontvangen voor zijn bundel Idylle. Annelies Verbeke (F. Bordewijk-prijs) valt in de prijzen met Dertig dagen en Anna Woltz wint de Nynke van Hichtum-prijs met Honderd uur nacht.
Hoewel tijdens het Schrijversfeest de Nederlandse auteurs geprezen worden, biedt Winternachten deze avond toch een internationaal perspectief. Dichter Michael Krüger werpt zijn licht op de Nederlandse literatuur met behulp van zijn ervaringen als uitgever bij Hanser Verlag in Berlijn. Rapper Typhoon, een graag geziene gast op literaire festivals, voorziet het Schrijversfeest van de nodige muzikale intermezzo’s.
Het festival biedt niet alleen een podium aan gearriveerde grootheden. In samenwerking met jongerenplatform CLEEFT organiseert Winternachten een themaprogramma waarin debutanten aan het woord komen. Abdelkader Benali leidt een gesprek over de ins en outs van debuteren. Het zal gaan over de stortvloed aan plotselinge media-aandacht, de eerste recensies en meer. Te gast zijn reeds gedebuteerde schrijvers Bregje Hofstede en Jamal Ouariachi. Daarnaast is de Vlaamse debutant Lize Spit aanwezig. Niet alleen zijzelf, maar ook haar uitgeverij maakt een debuut. Het smelt verschijnt namelijk bij de nieuwe uitgeverij Das Mag. Tijdens het programma komen niet alleen maar schrijvers aan het woord. Uitgever Peter Nijssen van De Arbeiderspers belicht juist de kant van het boekenvak en geeft en passant nog wat manuscripttips. Verder vertelt muzikant Gerson Main over een andere vorm van debuteren. Dit jaar stond hij namelijk in de finale van De beste singer-songwriter van Nederland.
Kaarten voor alle programma’s in het Winternachten-festival worden verkocht via de kassa van Theater aan het Spui in Den Haag.
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2015
