In 1943 stortte het vliegtuig van bommenwerper Louis Zamperini neer in de Stille Oceaan. Zamperini bracht zevenenveertig dagen op een vlot en belandde daarna in een krijgsgevangenenkamp. Laura Hillenbrand, bekend van Seabiscuit, beschrijft Zamperini’s levensverhaal in het boek Unbroken. In december was de Boekenkrant bij de persvoorstelling van de verfilming van het boek, geregisseerd door Angelina Jolie.
In het sfeervolle Pathé Tuschinski staan overal lekkere hapjes klaar. De filmvoorstelling van Unbroken wordt voorafgegaan door een decadente high tea, waarbij de borden meteen worden aangevuld als ze leeg zijn. Er is geen groter contrast mogelijk met de maaltijd die we Louis Zamperini (gespeeld door Jack O’Connell) een half uur later in de film zien nuttigen: uitgehongerd vangt de held van het verhaal een albatros. Hij doodt het beest met zijn blote handen en eet hem rauw op.
Het is de Tweede Wereldoorlog. Olympisch atleet Louis Zamperini gaat het leger in en wordt bommenwerper. Zamperini’s team valt met veel succes Japanse legenbasissen aan, totdat hun vliegtuig het op een dag begeeft en in zee stort. Drie van de elf bemanningsleden overleven het. Zamperini en zijn kompanen drijven eenzaam rond op een vlot, midden op de Stille Oceaan, met slechts een aantal repen chocolade en wat water tot hun beschikking. Ze vangen vogels en vissen om te overleven. Wanneer er na zevenenveertig dagen eindelijk zicht is op redding, blijkt de nachtmerrie pas net begonnen: het reddingsteam blijkt afkomstig te zijn uit het vijandige Japan.
Zamperini wordt gevangen genomen en komt terecht in verschillende Japanse krijgsgevangenenkampen. De Amerikaanse atleet moet keihard werken en krijgt amper eten. Bovendien wordt hij stelselmatig onderworpen aan de bizarre maar gewelddadige acties van korporaal Watanabe (een rol van de Japanse rockster Miyavi), de kampleider die door de gevangenen ‘de Vogel’ genoemd wordt. Keer op keer wordt Zamperini in elkaar geslagen en vernederd.
Unbroken is een inspirerend verhaal over overlevingskracht. Ik zou het niet kunnen, zevenenveertig dagen lang niks doen en op een bootje ronddobberen. Zamperini verdient dan ook een hoop respect, en vooral als het gaat om zijn ongelofelijke doorzettingsvermogen. Bovendien moedigt hij de rest aan om vol te houden. Dat trekt hem, maar ook zijn vrienden door de nare tijden op de boot en in het kamp heen.
De film heeft veel actiemomenten, waarbij het lijkt alsof de kogels langs je hoofd vliegen. Deze actie wordt afgewisseld met rustige momenten, wanneer Zamperini en de andere mannen terugdenken aan hun familie. We zien Zamperini’s verleden via flashbacks. Bijzonder zijn de momenten waarop Louis zijn vrienden vertelt over de maaltijden die zijn moeder altijd maakte, waardoor iedereen zich weer even thuis waant. Het is opvallend dat Unbroken geen liefdesverhaallijn bevat: het is verfrissend om een epische oorlogsfilm te zien zonder zoetsappigheid, met een held en zijn liefje die smachtend naar elkaar verlangen.
Hoewel er in Unbroken zeker sprake is van sterk acteerwerk, is het beeldmateriaal van de echte Louis Zamperini en zijn vrienden aan het einde van de film het meest indrukwekkend. Wat is er van iedereen terecht gekomen? Wie hebben het overleefd? En hoe heeft Zamperini alle ellende die hij heeft meegemaakt verwerkt? Decennia later zou hij zelf zijn verhaal aan Hillenbrand vertellen. Tijdens het schrijven van het boek heeft de schrijfster Zamperini trouwens nooit ontmoet: beiden waren door hun beperkte gezondheid niet in staat om naar elkaar toe te reizen. Daarom werd Unbroken geschreven aan de hand van telefoongesprekken. Jolie ontmoette Zamperini nog wél tijdens haar creatieve proces: de oorlogsheld bleek, geheel toevallig, bij haar om de hoek te wonen. Zamperini heeft de première van de film helaas net niet mee mogen maken – hij stierf in juni 2014 op 97-jarige leeftijd.
Wil je zien hoe de Zamperini en de andere mannen het overleven op het vlot? Of juist hoe het er in de krijgsgevangeniskampen aan toegaat? De film draait nu de bioscoop. Het boek Unbroken ligt ook in de winkels.
Boekgegevens
Laura Hillenbrand, Unbroken, vertaling: Peter Meeuse, Uitgeverij Kosmos, ISBN 978 90 435 2400 1 (€ 15,00)
Dit fragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie januari 2015.Afbeeldingen: Motion Picture Artwork © 2014 Legendary Pictures and Universal Studios. All Rights Reserved.
