‘Ik ben de minst romantische persoon die je je kunt voorstellen,’ zegt Jojo Moyes tijdens een persconferentie in Amsterdam. Dat is toch grappig om te horen van een auteur die twee Romantic Novelist’s awards op zak heeft en wereldfaam verwierf met haar liefdesverhaal Voor jou. Ook haar nieuwe bundel Jij en ik is een boek om bij weg te zwijmelen.
De bloggende fans die aanwezig zijn bij de persconferentie, zijn voornamelijk geïnteresseerd in Jojo Moyes’ roman Voor jou (2012). Dit boek vertelt het verhaal van Louisa, die verzorger wordt van Will, een jonge man die na een ongeluk zwaar verlamd is geraakt en zijn leven wil beëindigen. Langzaam maar zeker ontwikkelen de personages gevoelens voor elkaar. ‘Aan het begin van het boek zie je als lezer voornamelijk de handicap,’ zegt Moyes. ‘Maar snel wordt duidelijk dat die beperking juist Wills minst interessante eigenschap is. Ik vond het geweldig dat ik van vrouwen hoorde dat ze verliefd op hem waren geworden.’
Na het succes van Voor jou schreef Moyes het vervolg Een leven na jou (2015). Een derde boek over Louisa, Voor mij, zal februari 2018 verschijnen. Moyes kan er nog niet veel over vertellen, behalve dat Louisa dit keer naar New York verhuist. ‘Ik wilde Louisa voornamelijk laten onderzoeken wie ze is,’ verklapt de schrijfster.
Je zou bijna vergeten dat de Britse schrijfster in het land is om een compleet ander boek te promoten. Onlangs verscheen Jij en ik, een bundel vol romantische, warme verhalen. ‘Ik denk dat de sfeer van dit boek een reactie is op de temperatuur van de wereld,’ vertelt ze me na de conferentie. ‘Alles lijkt zo troosteloos op dit moment. Ik wilde laten zien dat er kleine geluksmomentjes te vinden zijn, als je maar goed genoeg kijkt.’
De verhalen die in Jij en ik voorbij komen, gaan over doodgewone vrouwen die iets ongewoons meemaken. Veel verhalen hebben een romantisch tintje: een overval die eindigt in een eerste date, of een echtpaar dat via een rampzalig weekendje weg de liefde hervindt. Twee van de verhalen spelen zich zelfs af in liefdesstad Parijs. Genoeg zwijmelmomenten dus – al benadrukt Moyes dat de bundel niet per se om romantiek draait. ‘Voor mij zijn het verhalen over liefde. Het kan ook gaan over de band tussen een ouder en een kind, een persoon en een land, of iemand en een huis. Het fascineert me dat we ons hele leven de liefde proberen te doorgronden. Ik hou ervan om verschillende thema’s en issues in mijn boek te stoppen, maar uiteindelijk moet het wel over de liefde gaan.’
Het openingsverhaal van Jij en ik, dat dezelfde titel draagt als de bundel, is Moyes’ favoriet. Het gaat over een meisje dat een weekendje naar Parijs wilde met haar vriend, maar zich daar uiteindelijk alleen moet zien te redden. Dan komt er uit onverwachte hoek romantiek op haar pad. Moyes schreef het verhaal in opdracht van een goed doel, maar kwam tijdens het schrijven in behoorlijke tijdnood. ‘Het was zo’n situatie waarbij je “ja” hebt gezegd en opeens geen tijd meer hebt. Maar toen ik begon te schrijven, stond het zo op papier. Het verhaal dat ik even snel wilde schrijven, werd een juweeltje. Ik was dol op de personages. Het was een ongewoon verhaal voor mij omdat het zo ondubbelzinnig zoet is. Niemand gaat dood en er gebeurt niks naars.’
Dat is wel anders in Voor jou, waarin euthanasie een belangrijk thema vormt. Moyes ontdekte hoe gevoelig dit onderwerp is toen in 2016 Me Before You, de verfilming van het boek, in de bioscopen draaide. Waar de schrijfster voornamelijk positieve reacties op het boek had ontvangen, kreeg ze nu via sociale media het verwijt dat ze met haar verhaal suggereerde dat een gehandicapt leven niet de moeite waard is. Moyes, die het script schreef en een figurantenrolletje speelde, vond dat erg moeilijk. ‘Juist omdat dat absoluut het tegenovergestelde was van wat ik wilde zeggen,’ benadrukt ze. ‘Met de kennis van nu besef ik dat het moeilijk is om dezelfde nuance aan te brengen in een film als in een boek. Ook ontdekte ik dat je op sociale media geen discussie kunt voeren. Maar wat het me vooral heeft geleerd is dat, als je iets maakt, je slechts controle hebt over zo’n 10 procent van wat er naar de buitenwereld gaat. De andere 90 procent bestaat uit wat iemand zelf naar jouw product brengt.’
Gelukkig heeft die ervaring haar er niet van weerhouden om een volgend filmavontuur aan te gaan. Moyes is al een tijdje bezig met het in gang zetten van een verfilming van het titelverhaal van Jij en ik. Ze heeft het script geschreven en de zoektocht naar het juiste creatieve team is gestart. Maar kunnen we ook nieuwe korte verhalen van deze schrijfster verwachten? ‘Nou… Ik vind ze geweldig om te lezen, maar verschrikkelijk om te schrijven,’ zegt Moyes met een grimas. ‘Een kort verhaal moet wat mij betreft een twist hebben, en die is altijd moeilijk te bedenken. Ook vind ik het lastig dat elk woord telt als je maar een paar duizend woorden hebt. En ik doe behoorlijk lang over het schrijven van zo´n verhaal. Ik zal daarom denk ik niet snel een tweede bundel schrijven…’
Foto: Ester van Lierop
Boekgegevens
Jojo Moyes, Jij en ik & andere verhalen, Uitgeverij De Fontein, 384 pagina’s (€ 17,50)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2017.
