Je kat, een hond op straat, die spin in zijn web: wat zouden ze te zeggen hebben? Wat als er een universele taal was die mensen en dieren spreken, zodat we elkaar begrijpen en rekening met elkaar kunnen houden? In het kinderboek Aicha en de verloren taal fantaseert de Vlaamse Fikry El Azzouzi erop los en zet hij je aan het denken over de band tussen mens en natuur.
Door Maaike de Vries
Aicha, de hoofdpersoon van dit verhaal, is een bijzonder kind. ‘Om de 99 jaar verscheen een groot mirakel. Dan werd een kind geboren dat met ieder levend wezen kon praten. Wanneer die uitverkorene de talen en dialecten van alle dieren had gehoord, dan zouden de taalstukjes opnieuw in elkaar passen en kon iedereen elkaar weer verstaan.’
Vlak voordat Aicha geboren wordt, krijgen haar ouders bezoek van Milouda, de beschermdjinn van dit bijzondere kind. Djinns zijn wezens die verschillende gedaanten kunnen aannemen, die leven tussen hemel en aarde en die goed of slecht kunnen zijn. De ouders van Aicha zijn bezorgd: ‘“Ik heb verhalen over zulke kinderen gehoord,” zegt haar vader. “Je weet toch dat die later stapelgek worden?”’
Op een dag probeert een kwaadaardige djinn, Manie, Aicha mee te nemen. Vanaf dat moment realiseren haar ouders en Milouda zich dat Aicha dag en nacht beschermd moet worden: er zijn slechte djinns die niet willen dat de mens met de dieren kan praten, zij koesteren wrok over de manier waarop de mens met de natuur omgaat.
Aicha merkt hier gelukkig niets van. Ze raakt bevriend met de poes Rocco Klauw en Ali de mus. Ze ontdekt dat ze ook met bomen kan praten en zelfs kan voelen wanneer ze ziek zijn. Milouda schiet haar regelmatig te hulp. Tot op een dag Milouda wordt meegelokt naar een geheime bijeenkomst van djinns. Kan ze nog voorkomen dat Aicha wordt meegenomen door Manie?
De boodschap die ik uit het boek haal, is dat de mens letterlijk het contact met de levende natuur verloren heeft en dat het kind – onbevangen als hij is – dit contact weer kan herstellen. Voor kinderen en ouders die moslim zijn, is de djinn vertrouwd: hij komt voor in veel islamitische verhalen en volgens de Koran zijn djinns samen met mensen en engelen de drie levensvormen met een bewustzijn, gemaakt door Allah. Het is waardevol dat ook kinderen die niet zijn opgegroeid met de islam hiermee kennismaken: een djinn lijkt bijvoorbeeld ook op wezens die voorkomen in sprookjes, sagen en in moderne verhalen zoals Harry Potter.
Wat ik mooi vind aan het boek is de overvloedige fantasie, de stem van het kind die vanaf elke bladzijde klinkt: de verwondering en het geloof in het goede. De mysterieuze zwart-wit tekeningen dragen hieraan bij. Ze zijn wat bevreemdend en daardoor blijf je er wat langer naar kijken, er is veel in te ontdekken. Een fijn boek om voor te lezen of om zelf te lezen vanaf ongeveer 8 jaar.
Fikry El Azzouzi, Aicha en de verloren taal, illustraties: Trui Gielens, Uitgeverij Querido, 128 pagina’s (€ 16,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie april 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
