‘If they say why, why, tell ’em it’s human nature’. Dit is een lied uit het repertoire van Michael Jackson. Al op de eerste pagina’s van De weg naar zee word ik op het verkeerde been gezet.
Ik was vroeger enorm fan van Michael maar vraag me af waarom iemand zou beginnen met niet bepaald het meest aansprekende nummer van Michael. Na nog een kwartier lezen ben ik in een film van Quentin Tarantino beland. U kent het wel, zo’n film waarbij u zich na een tijdje afvraagt of het aan uw IQ c.q. EQ ligt dat u het niet snapt, of dat te film te alternatief is voor uw smaak.
Ik herpak me. Misschien ben ik te cynisch. Maar toch. Blijf hangen bij de harde monologen. Ik begin geïnteresseerd te raken als ik de harde monologen lees. Geurts worstelt met het onvolmaakte. Of liever gezegd: levert een gevecht tegen het onvolmaakte. Dat doet ze in een chicklit-schrijfstijl.
Alle minderheidsgroepen gaan we langs, zonder verdieping. Ik wil meer. Ik lees alleen de onmacht, de onmacht, en de onmacht van een moeder die geen moeder wil zijn. Een moeder die haar dochter Summer wil boetseren totdat ze perfect is. Sluipenderwijs krijg ik medelijden met Tessa. Haar arme kind is weerloos. En Tessa is nijdig. Heel nijdig. Zo nijdig dat ze alles om haar heen stuk maakt. Inclusief Summer. Waarom heeft deze nijdige moeder er niet voor gekozen geen kinderen te nemen?
Ik val steeds over grote woorden en nog scherpere dialogen. Ik zit inmiddels in Tessa’s hoofd. Ik wil weten waarom het mis is gegaan, en waar precies. Dat vertelt het boek niet. Het is een relaas van een wanhopige vrouw, gevat in harde directe, niets aan de illusie overlatende gesprekken met haar dochter. Ze wil niet verbeteren, ze wil niet verbeteren, ze wil niet verbeteren. Zo kan je het hele boek samenvatten. Ik lees vooral pijn, levenspijn. Maar ik wil er toch een filosofische stempel op drukken. Het boek geeft een goede beschrijving van la condition humaine: wij mensen worden tegengehouden door onszelf.
Boekgegevens
Elke Geurts, De weg naar zee, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 8561 2 (€ 17,90)
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2013.
Foto: Keke Keukelaar
