Tv-presentator Kefah Allush reist voor zijn programma’s de hele wereld rond. Voor zijn eerste boek, De munt van Judea, had hij dan ook inspiratie ten overvloede. Allush: ‘Ik vond het heerlijk dat ik nu eindelijk eens dingen mocht verzinnen, want dat mag ik bij de televisie nooit!’
Door Mirjam Mulder
Gabriels vader verdween spoorloos uit zijn leven toen hij nog klein was, maar dertig jaar later krijgt hij een vreemd bericht uit Jeruzalem. Zijn vader heeft een pakje voor hem achtergelaten, met daarin een kostbare munt. Zijn journalisten-instinct steekt de kop op en Gabriel besluit het mysterie tot op de bodem uit te zoeken. Op weg geholpen door drie mysterieuze vrouwen, leidt zijn zoektocht hem van het Midden-Oosten en Noord-Afrika tot aan huis.
Ik ontmoet de schrijver bij de EO in Hilversum. Op het eerste gezicht misschien een vreemde plek om over een thriller te praten, maar aangezien zowel de auteur als de hoofdpersoon bij de televisie werken, toch ook weer passend.De munt van Judeais Allush’ debuut, en zijn enthousiasme spreekt boekdelen.
Waarom trok het thrillergenre je zo aan?
‘Dat je met tekentjes op papier een universum kunt scheppen, heeft me altijd al gefascineerd. Maar tot nu toe was het er nog nooit van gekomen. Na dertig jaar bij de televisie te hebben gewerkt, dacht ik: ik moet het gewoon eens uitproberen. En het spanningsgenre leek me zo complex, dat ik benieuwd was of ik dat kon. Ik had geen idee of het me zou lukken.’
Hoe heeft je werk voor de televisie geholpen bij het schrijven van dit boek?
‘Het heeft me vooral geleerd hoe je een verhaal construeert, hoe je verwachtingen schept en daar dan iets mee doet. Ik heb het wel geschreven als een echte beeldenman. Ik stelde mij bijvoorbeeld steeds voor hoe mijn hoofdpersoon een ruimte binnenkomt. Wat ziet hij, wat gaat hij doen. En vervolgens moest ik daarvoor woorden vinden. Mijn redacteur zei weleens: “Nu ga je wel heel erg ver in het beschrijven van alles, even de vaart erin.” Dus mijn sterke kant, het neerzetten van een scène, was tegelijkertijd ook mijn grootste valkuil.’
Waar komt de inspiratie voor dit verhaal vandaan?
‘Schrijvers zeggen vaak: schrijf over wat je weet. Op een gegeven moment viel bij mij eindelijk dat kwartje. Ik mag parasiteren op mijn eigen leven en dat heb ik in het klein gedaan, bijvoorbeeld in voorbijgangers die je tegenkomt in het verhaal. Maar ook groter: de vader van mijn hoofdpersoon heet bijvoorbeeld Mounir. Dat is niet toevallig, zo heet mijn eigen oom, en hij is ook een keer verdwenen geweest. Vervolgens is dat verhaal zo veranderd tijdens het schrijven, dat er weinig meer van over is. Maar het was wel het startpunt.’
Het viel me op dat Gabriel vaak vrij koel reageert op hele dramatische gebeurtenissen. Hoe verklaar je dat?
‘Ja, over zijn handelen heb ik veel discussies gehad met de redactie, maar zo zit ik ook in elkaar. Ik geen onderkoeld mens, maar ik heb wel de neiging om bij grote heftige gebeurtenissen in de denk-stand te gaan. En als ik in het boek iets heel erg heftigs moet beschrijven, kan ik eigenlijk alleen bij mijzelf terecht. Dat is voor mij ook een manier om het geloofwaardig te houden. Bij het schrijven van een thriller ligt het op de loer dat je in de overdrivegaat, dat het te bedacht wordt. Dus ik had voortdurend de rem bij de hand: ik ben geen James Bond aan het maken, ik wil dat het echt is.’
Je besteedt in het boek veel aandacht aan de lokale cultuur. Wilde je daarmee een andere kant laten zien van landen zoals Israël en Ethiopië?
‘Mijn tv-programma’s maak ik inderdaad vaak met de intentie om te laten zien dat dingen anders zijn dan je denkt. Het is makkelijk om in zwart en wit te denken, maar eigenlijk is alles vele tinten grijs. Misschien is dat ook wel waarom ik het thrillergenre zo interessant vind, omdat je daarin voortdurend speelt met wat wel en niet is wat het lijkt. Zelf wil ik in verhalen graag meegenomen worden naar werelden die ik niet ken, of dat nou een brandweerkazerne is of de koffiekamer van leraren. Dat is voor mij als verhalenverteller haast een tweede natuur geworden. Ook om uiteindelijk te laten zien dat mensen eigenlijk overal hetzelfde zijn.’
De munt die Gabriel van zijn vader krijgt, is de katalysator voor zijn zoektocht. Waar staat die munt voor?
‘Het leek me goed om een fysiek voorwerp te hebben waar het verhaal om draait. En de munt van Judea bestaat echt, hij is 1,1 miljoen dollar waard. Hij staat symbool voor de opstand van de Joden tegen het Romeinse Rijk, dat vond ik een mooi gegeven. De vader van Gabriel zegt op een gegeven moment dat hij, als Palestijn, die opstand heel goed begrijpt, omdat een volk strijdt voor zelfbeschikking. Ook al gaat het om diezelfde Joden met wie de Palestijnen nu in conflict zijn. Ik vond het leuk dat een Palestijns personage zoiets zegt. Het geeft maar weer aan: dingen zijn vaak anders dan je denkt.’
Foto Kefah Allush: Geert Snoeijer
Boekgegevens
Kefah Allush, De munt van Judea, Uitgeverij Volt, 332 pagina’s (€ 20,00)
Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie 1 april 2019.
