Terwijl het Hollandse lenteweer tussen zonnig en regenachtig slingert en het ons een puzzel is om uit te vogelen of je wel of niet met jas en paraplu de deur uit moet, is het een plezier om lekker nergens heen te gaan en weg te zinken in een warm verhaal boordevol sympathieke personages en slimme puzzels: Het Genootschap van Puzzelmakers van Samuel Burr.
Door Joyce Guntlisbergen
De leden van het Genootschap van Puzzelmakers ontfermen zich over Clayton Quist wanneer hij als baby op de stoep van hun woning wordt achtergelaten Daardoor groeit hij op tussen de pienterste geesten in Engeland. Al op jonge leeftijd leert hij alles over verschillende soorten puzzels (kruiswoordpuzzels, quizzen, legpuzzels, doolhoven), maar de puzzel van zijn afkomst wordt nooit opgelost. Totdat zijn moeder en oprichtster van het genootschap Pippa Allsbrook, overlijdt en Clayton op 27-jarige leeftijd haar laatste werk in handen krijgt. Pip laat hem een hoogstpersoonlijke puzzeltocht na, bedoeld om Clayton langs de hints over zijn historie naar de ultieme conclusie te leiden: wie zijn toch zijn biologische ouders?
Claytons zoektocht wordt door Samuel Burr in Het Genootschap van Puzzelmakers met vlotte pen en met warmte en humor omschreven. Zijn hoofdstukken worden afgewisseld met hoofdstukken over Pippa, die in de jaren tachtig het genootschap opricht. Uiteindelijk betrekken de leden van het genootschap zelfs gezamenlijk een huis en ontstaat er iets van een commune. Voor de deur van dat huis zal Clayton op een dag op de stoep achtergelaten worden. ‘Pippa Allsbrook had in al haar zevenenzestig jaar op deze aardbol nog nooit zo’n wonderlijk en volkomen fortuinlijk moment meegemaakt. Dit was het mysterie en de oplossing waar ze haar hele leven naar had gezocht. Het ontbrekende stukje.’
De liefde voor puzzels wordt ook in de kleinste details van het verhaal verweven en houdt ook in vertaling goed stand: dat zal Annemarie de Vos de nodige hoofdbrekens gekost hebben. Behalve de puzzels vangt de vertaling ook de warme toon en de humor. Het ongetwijfeld de bedoeling geweest om het mysterie rond Claytons biologische ouders spannend te houden. Lang lijkt het verhaal daarom een bepaalde kant op lijkt te gaan. De plotwending die volgt, laat de lezer enigszins verbaasd en teleurgesteld achter. Hij kan zich terecht afvragen wat het belang van de eerste verhaallijn was voor Claytons zoektocht, en waarom hij zelfs na het oplossen van de puzzel zo betrekkelijk weinig over Claytons moeder en haar motieven weten? Met een beetje extra aandacht en een betere balans tussen dwaalspoor en het ware verhaal had dat beslist duidelijker gekund. Het uiteindelijke antwoord op de puzzel is, kortom, minder bevredigend dan gehoopt. Het geheel vormt desondanks een vlot en teder verhaal en is, zoals de aanwijzing in de titel hierboven al aangeeft, in één woord: hartverwarmend.
Samuel Burr, Het Genootschap van Puzzelmakers, vert. uit het Engels: Annemarie de Vries,
The House of Books, 400 p. (€ 23,99)
