De jongen, de viool en de meester vertelt het mysterieuze verhaal van een kostbare viool die door de nazi’s wordt ontvreemd van een Joodse familie.
Nieuw-Zeeland, februari 2008
Het was pikdonker in de concertzaal. Je kon een speld op de houten vloer horen vallen en vijfduizend mensen hielden vol spanning hun adem in. Plotseling verscheen er op het podium een grote lichtcirkel en Daniel Horowitz, veertien jaar oud, liep vanuit het donker naar het midden van het witte licht. Hij droeg een strak gesneden, zwart pak en een wit overhemd met een zwart vlinderdasje. In zijn linkerhand hield hij een viool, in zijn rechterhand een strijkstok. Even knipperde hij snel met zijn ogen om ze aan het licht te laten wennen en zijn zenuwen te kalmeren. Het enige wat hij kon zien was een rij geheimzinnige gestalten in het donker, maar ergens in de zaal zat zijn vader, met net zo’n bonkend hart als Daniel. Een zweetdruppel liep over zijn gezicht. Hij veegde hem weg met de manchet van zijn overhemd en haalde een paar keer diep adem om tot rust te komen.
De toneellampen lichtten op en onthulden achter hem een volledig orkest en de lange, indrukwekkende gestalte van de dirigent die op zijn verhoging stond, stokje geheven. De sfeer in de zaal was geladen en elk oor spitste zich. Na één dramatische zwaai van de dirigeerstok zette het orkest krachtig Paganini’s ‘Allegro Maestoso’ in, het eerste deel van het vioolconcert in D-groot.
De jongen wachtte ruim een minuut. Daarna draaide hij nog een laatste maal aan de schroef onder aan zijn strijkstok, legde de viool op zijn linkerschouder en hief zijn stok tot boven de snaren. De dirigeerstok zwaaide omlaag en een krachtige, zelfbewuste noot klonk op. De ogen van de jongen gingen dicht, zijn spanning was verdwenen. Zijn lange vingers vlogen over de ebbenhouten hals en de licht gebogen strijkstok betoverde het verrukte publiek.
Daniel was zich van niets anders bewust dan de muziek en zijn slanke lichaam wiegde, terwijl de noten in golven over elkaar heen buitelden. De dirigent stond half naar hem toegekeerd en hield hem bijna voortdurend in het oog. Tegen het einde zweeg het orkest en speelde de jongen de complexe muziek, het ene ingewikkelde hoogtepunt na het andere, terwijl de emotionele reis naar een climax toewerkte.
Toen, zeventien fascinerende minuten later, viel het orkest hem nog een laatste keer bij. De laatste noot speelde Daniel met een zwierig gebaar. Hij gooide zijn hoofd naar achteren, liet zijn armen langs zijn lichaam vallen en maakte een diepe buiging. Een seconde lang heerste er een eerbiedige stilte in de zaal, maar daarna stond het publiek als een man op en begon luid te applaudisseren en ‘bravo!’ te roepen.
Boekgegevens
Julie Thomas, De jongen, de viool en de meester, Uitgeverij Kok, ISBN 978 90 297 2191 2 (€ 19,95)
Dit fragment verscheen eerder in de Boekenkrant, editie september 2013.
