Ook in de taal. Ik hoef geen torentjes in mijn proza. Ik hoef geen liflafjes. Geef mij maar de essentie.
Op mijn bord, en in een roman. U wilt me met een chef vergelijken? Welja: Jamie Oliver, om maar een bekende te noemen. Die maakt de dingen ook niet mooier dan ze zijn. Als hij een kip vult, graait zijn hand in de aars van de vogel. Zo wil ik schrijven. Als iemand die de aars niet schuwt.’
Elke schrijver heeft zijn eigen signatuur. Net als elke chef. En lezers en eters hebben hun voorkeuren. Toch zijn er grote verschillen. Schrijven is, met alle respect voor de
koks, veel frustrerender dan koken. Een kip vullen en perfect garen is echt andere koek dan een hoofdstuk rond krijgen, of een personage karakter geven.
Lees het laatste interview met Philip Roth er maar op na. Dat interview verscheen in vele Amerikaanse kranten, en ook in een aantal Europese. Roth zegt dat schrijven een vernederende bezigheid is. Je ploetert dagenlang op een hoofdstuk. En als het klaar is, moet je alles weer schrappen, omdat je het niet goed genoeg meer vindt. Maar door zo te zwoegen heb je de roman laten rijpen, dus zinloos is dat tijdverlies niet. Je moet nu wieden en snoeien en kappen om je verhaal op smaak te houden. De processie van Echternach, dag na dag. Toch is schrijven, met alle respect voor de koks, misschien bevredigender dan koken.
Een chef bereidt dagelijks dezelfde gerechten uit een menu; Hij heeft zijn mise en place gemaakt, hij weet perfect wat komen gaat, vaak weet hij zelfs hoeveel couverts hij zal verzorgen. Een schrijver daarentegen weet nooit waar de dag hem zal brengen, en juist dat avontuur is onvervangbaar. Zijn avontuur is ook eenzaam, hij moet in zijn eentje door pieken en dalen. In tegenstelling tot een chef, die heeft een keukenbrigade achter zich staan. Ik ken een paar auteurs die goed schrijven en goed koken. Maar chefs die kunnen schrijven? Anthony Bourdain, en daar houdt het mee op. Gelukkig zijn er kookboeken. En ghostwriters. En fotografen die succulente beelden maken. En receptuur om je vingers vanaf te likken.
Margot Vanderstraeten
www.margotvanderstraeten.com
Dit artikel is eerder verschenen in de Boekenkrant editie van december 2012.
