De held in Amoy is advocaat Louis Seghers. Hij onderzoekt de verdwijning van zakenman Freyler op het Chinese eiland Amoy. De onderneming verloopt teleurstellend: de sfeer en de mensen op het eiland werken hem tegen. Uit diverse westerse landen afkomstige consulenten, telegrafen, advocaten en gelukszoekers leven er vooral rustig, zoeken geen problemen op en denken aan hun eigen geluk. Verantwoordelijkheid aan hun thuisland, het snel en goed uitvoeren van hun werkzaamheden? Ze feesten en drinken liever op het naburige eiland Go Long Su. Zoals de Deense, doorlopend dronken telegraaf Nielsen, een element dat een van de grote thema uit Schröders oeuvre draagt: de dood. Als Seghers hem vraagt of er een telegram voor hem is gekomen, antwoordt hij: ‘Misschien zijn ze daar allemaal dood, dat kan toch? Misschien zijn wij hier de enige levenden op de hele wereld. Dat zou zo gek nog niet zijn.’
Schröder is met dergelijke toespelingen explicieter fijngevoelig dan in het voorgaande boek, De econome. Waar hij in laatstgenoemde boek de lezer aanvankelijk meenam in een realistische wereld, om vervolgens geleidelijk een steeds mystiekere wereld te scheppen die de lezer pas opmerkt als hij er al middenin zit, is deze ontwikkeling in Amoy abrupt, en daarmee minder overtuigend. Het eiland is namelijk drager van dit andere grote thema van Schröder: de mysterieuze plek waar de held zijn tragedie op de grens tussen werkelijkheid en fantasie ondergaat. De consul zegt al op de eerste pagina tegen Seghers: ‘Man, ga toch naar huis. Ga toch terug naar Batavia of Den Haag of waar u ook vandaan komt. Deze plek is niks voor u. Voor wie eigenlijk wel.’ De vreemde situatie die het eiland inneemt, is hiermee te bruusk geïntroduceerd.
De openingswoorden van de consul ontkrachten Schröders gedetailleerde schets van het leven op het Zuid-Chinese eiland enigszins. Buiten die wat te duidelijke duidingen van de thema’s is Amoy echter een prachtige schildering van een lam, lui eiland. Seghers’ werk komt niet van de grond en, zoals vaker bij Schröder, identificeert hij zich met degene waar hij zo door geoccupeerd wordt. Seghers neemt de woning en de spullen over van Freyler, en zet zo een verkapte gedaanteverwisseling in scène. Men weet op het eiland wel dat deze man verdwenen is, al laten ze verder niets over hem los bij Seghers, maar als hij wil doen of hij Freyler is, moet hij dat vooral doen. Het zegt genoeg over de sfeer: een sfeer die beklemt, het lezen vertraagt en bepaald niet behaagt. Schröder zet die zinderende, zeurende, landerige tropensfeer, voor het eerst sinds Slauerhoff en A. Alberts, overtuigend uiteen.
Allard Schröder, Amoy, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 2996 8 (€ 17,90)
BESPREKING – Amoy
