Op het regeringspluche is, onder leiding van Femke Halsema, geen plaats geweest voor GroenLinks. Vijf jaar na haar vertrek uit Den Haag geeft de voormalige politica in Pluche een onvervalst overzicht van de turbulente Haagse politiek en de rol die zij daarin meer dan twaalf jaar heeft vervuld.
Halsema begon haar carrière bij de PvdA, waarna ze de overstap maakte naar GroenLinks, een partijwisseling die achteraf door de PvdA vaak bekritiseerd is. Op de verwijten van verraad heeft Halsema in haar boek een antwoord klaar: ‘Trouw ben je, vind ik, aan je opvattingen, aan je vrienden en familie, maar niet aan een politieke organisatie.’ Voor GroenLinks was Halsema vanaf 1998 Kamerlid en vanaf 2002 tot 2011 fractievoorzitter en politiek leider. In 2011, na de mislukte onderhandelingen voor een paars-plus kabinet, besloot ze afscheid te nemen en voorgoed te vertrekken uit de Tweede Kamer.
In Pluche blikt Halsema terug op haar periode in de Tweede Kamer. Ze beschrijft hoe ze toevallig als buitenstaander in de politiek terechtkwam. Zo noemt Halsema zichzelf ‘een passant die behoorlijk lang is blijven hangen.’ Daarnaast lijkt ze door middel van het boek onderzoek te doen naar haar beweegredenen om zich twaalf jaar lang onvermoeid in te zetten voor GroenLinks. Waar zijn al die jaren van toewijding uiteindelijk goed voor geweest? Daarbij spaart Halsema zichzelf niet; ze is open en erkent haar eigen fouten.
Met een combinatie van humor en een droge toon geeft Halsema de lezer een kijkje in het hectische leven van een politica. Die toon is vaak gepast, maar soms ook ongepast, bijvoorbeeld als ze de dramatische bedreigingen aan het adres van haar kinderen op zeer zakelijke toon bespreekt. Daarnaast beschrijft ze hoe in de politiek fouten en nederlagen door media en collega’s gretig worden uitvergroot, terwijl overwinningen veelal naar de achtergrond verdwijnen. Deelnemers aan de Haagse politiek wedijveren om populariteit. Dit maakt het beeld van de politicus hard, bijna ongenaakbaar. Tegelijkertijd laat Halsema zien dat politici zeer menselijk zijn. Op sommige momenten toont ze haar kwetsbaarheid; naast de enigste vrouwelijke fractievoorzitter was ze een moeder die haar tweeling miste en een politica die zich zorgen maakte over haar imago. Dat Wouter Bos, als mannelijke fractievoorzitter, wel de mogelijkheid had zich terug te trekken om zijn kinderen te zien opgroeien, stemt Halsema dan ook ietwat jaloers.
Pluche is voor iedereen met een interesse in de Haagse politiek. Een buitengewoon overzicht waarin de strijd om persoonlijke idealen, macht en onmacht centraal staan.
Boekgegevens
Femke Halsema, Pluche, Uitgeverij Ambo|Anthos, 390 pagina’s, ISBN 978 90 263 2806 0 (€ 19,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2016.
