– door Roel Weerheijm
De gedichten van Huub Oosterhuis zijn pure, eenvoudige uitingen die zonder poëtische hulpmiddelen zeggen wat ze bedoelen. Maar in de eerdere vergelijking met Campert gaat er toch het een en ander mank bij Oosterhuis. Waar de poëzie van Campert in de woorden van Kees Fens “het leven openvouwt als een krant”, waarin de regels “op een bijna jaloersmakende natuurlijke wijze lopen”, ontbreekt het de poëzie van Oosterhuis soms aan een ziel, naar mijn vermoeden omdat Oosterhuis soms teveel nadruk wil leggen op de religieuze boodschap in zijn gedichten, en de eenvoudige uiteenzetting daarvan. Zo is het gedicht ‘Zegt mijn moeder’, over een zoon die naar zijn geboorte uit zijn moeder en uit god vraagt, niet alleen verstoken van poëtische middelen ter versterking van de inhoud, maar ook verstoken van een al te diepe inhoud überhaupt; een inhoud die slechts uit de laatste twee regels blijkt (“Zal jij nu ook je leven / goed besteden?”). De rest lijkt oppervlakkig keuvelen ter voorbereiding hiervan.
Maar Oosterhuis komt geregeld onverwacht sterk uit de hoek. Zijn directe, sobere, eenvoudige taalgebruik komt in een aantal gedichten over als ‘niet meer dan het essentieel zegbare’, en is daarom precies goed en zeer treffend. Het gedicht ‘Julia’, waarin hij een na zeven dagen overleden baby beschrijft (“Geen voet gezet geen hals gereikt / rozen niet geroken (…) even maar voorgoed bestaan”), is hiervan een treffend voorbeeld. Ook het gedicht ‘Laatste nacht’ kan men, wellicht met enige hinein-interpretatie, aardig plaatsen: de laatste nacht als vooravond van het laatste oordeel, waarin het vermelden van “ijs” en het “schaatsen” hier overheen, als subtiele verwijzingen naar de hel uit Dantes teksten, het gedicht op een (bescheiden) hoger plan tillen. Huub Oosterhuis schrijft geen moeilijk toegankelijke poëzie; in ‘Wie Bestaat’ zet hij de deur uitnodigend open voor wie eens laagdrempelig over god, geloof en de wereld wil mijmeren.
Huub Oosterhuis, ‘Wie bestaat’ , Uitgeverij Ten Have, ISBN 978 90 259 5858 9 (€ 19,90)
