Hoe leren mensen? En hoe ziet het onderwijs eruit als je hier rekening mee houdt? In De lerende mens geven neurowetenschappers Jurjen van der Helden en Harold Bekkering op toegankelijke wijze antwoord op deze vragen.
Uit het voorwoord blijkt dat de auteurs een duidelijke missie hadden bij het schrijven van De lerende mens: wetenschappelijke inzichten over menselijk leren zodanig op te schrijven dat het voor iedereen te begrijpen is. Hoewel veel populairwetenschappelijke boeken hetzelfde doel nastreven, slagen veel auteurs er niet altijd in om de vertaalslag naar een breder publiek te maken.
Deze populairwetenschappelijke benadering houdt niet in dat De lerende mens bepaalde moeilijke begrippen en onderzoeken schuwt. De auteurs nemen je op toegankelijke wijze mee langs de kennis die tot nu toe is vergaard over het lerende brein. Daarbij worden begrijpelijke experimenten, suggesties voor YouTube-filmpjes en voorbeelden uit de populaire cultuur gebruikt. Op deze manier blijven de meeste ingewikkelde hersenactiviteiten ook te volgen voor niet-neurowetenschappers. Wie herinnert zich bijvoorbeeld niet de jurk uit februari 2015 die via sociale media viral ging? Was de jurk nu wit met goud of blauw met zwart? Aan de hand van dit voorbeeld wordt uitgelegd dat de waarnemingen en ervaringen van mensen verre van foutloos zijn. Hoe we de werkelijkheid ervaren valt dus niet altijd te vertrouwen.
Conclusies zoals deze maken langzaam duidelijk hoe het brein dingen tot zich neemt en welke rol dit speelt in het leerproces en het overbrengen van kennis in het algemeen. De belangrijkste doelgroep lijkt te bestaan uit personen die een belangrijke rol spelen in deze leerontwikkeling: ouders en leraren. Elk hoofdstuk wordt dan ook afgesloten met een kopje lessen voor het onderwijs. Een hoofdstuk over hoe onze hersenen getallen representeren wordt bijvoorbeeld gekoppeld aan het gebruik van (digitale) hulpmiddelen in de klas. Wat gebeurt er met ons brein als we voor rekentaken op steeds vroegere leeftijd een rekenmachine gaan gebruiken?
Bekkering en van der Helden geven in De lerende mens vooral handvatten om het brein en het leerproces te begrijpen. Dit gebeurt nooit met dwingende adviezen die alleen interessant zijn voor opvoeders of leraren. In begrijpelijke taal, die ook voor niet-wetenschappers te volgen is, zijn de auteurs geslaagd in de uitdagende missie om wetenschappelijke inzichten toegankelijk te maken voor iedereen die iets wil leren over het brein.
Boekgegevens
Jurjen van der Helden en Harold Bekkering, De lerende mens, Uitgeverij Boom, ISBN 978 90 895 3649 5 (€ 24,50)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie februari 2016
