Over die ramp vertelt De verdronken Paarden van Ameland. Tien paarden denderden met de reddingsboot naar het strand. Vier paarden aan weerszijden van het onderstel lanceerden de boot. De dieren werden losgekoppeld van het onderstel en liepen terug naar het strand. Althans, dat had moeten gebeuren. Maar toen de reddingsboot door de vloedlijn schoot, bleek het onmogelijk ze los te maken. Het onderstel, tienduizend kilo zwaar, trok de dieren naar de diepte. ‘Voor de Amelanders was het een dramatische gebeurtenis. Hun levens waren nauw verweven met die van de paarden.’
Ooggetuigen
Frank Jonker noteerde het waargebeurde verhaal uit monde van de ooggetuigen en schreef het uit tot scenario. Vervolgens werd dit tot album gemaakt. Jonker, een van de meest productieve maar bij het publiek weinig bekende scenarioschrijvers van Nederland, toog ervoor naar Ameland. Hij sprak er met onder anderen de voerman Leo Kranger en Oene de Vries. De Vries verloor bij het drama twee paarden. ‘Veel van de gebeurtenissen waren al bekend. Het drama speelde zich immers af onder de ogen van reddingswerkers en badgasten. Het was wereldnieuws en stond in de kranten. Toch gaven de verhalen van de ooggetuigen een nieuw beeld. En op basis van die getuigenissen schreef ik het scenario. Heel duidelijk bleek vooral dat het drama nog steeds leeft – diep van binnen. De Amelanders praten er weinig over. Daarom bevat het album ook een aantal stille plaatjes, waarin niet wordt gesproken.’
Paardengraf
Voerman Oene de Vries was ook een van de mannen die de weg blokkeerden, om te voorkomen dat de in hun harnas gestorven dieren naar een destructiebedrijf op het vasteland zouden worden gevoerd. ‘Dit mocht niet gebeuren. De Amelanders waren ze te veel verschuldigd.’ Het span van acht kreeg uiteindelijk bij het oude reddingbootpad van Hollum een graf. Ze zijn er begraven zoals ze voor de boot liepen, vier aan vier.
Collectief drama
Een scenario zoals De verdronken paarden van Ameland is uniek. Het album is de realistische weerslag van een collectief drama, dat dieper gaat dan niet-Amelanders kunnen weten. ‘Het is geschreven vanuit een aantal perspectieven. Zo was er bij toeval een fotografe aanwezig, die de ramp in beelden vastlegde. De verdronken paarden van Ameland is inderdaad uniek, maar het schrijven van zo’n scenario is wel vergelijkbaar met dat van elk verhaal,’ vertelt Jonkers. ‘Dialogen, spanningsbogen, maar dan plaatje voor plaatje. De tekenaar volgt daarna het scenario. Het is een beetje als een filmsc ript.’
De verdronken paarden van Ameland is tot oktober 2011 alleen op Ameland te koop. ‘Als bedankje aan de Amelanders, als eerbetoon aan de reddingswerkers en als herinnering aan de gebeurtenis,’ legt Jonker uit. ‘Dat bedankje aan de Amelanders heeft uiteraard alles te maken met de opnames van de film Penny’s Shadow, die sterk is gebaseerd op de gebeurtenis.’ Op Ameland worden trouwens nog steeds paarden gebruikt voor het te water laten van een reddingsboot. Maar uitsluitend voor demonstraties.
Frank Jonker, De verdronken paarden van Ameland, Uitgeverij Holco Publications (€ 6,95). Tot oktober 2011 exclusief op Ameland te koop.
