Op 25 februari ontving Hans van Oudenaarden de Stripschapprijs 2023. De tekenaar krijgt deze prijs voor het prachtige oeuvre dat hij over de jaren heen heeft opgebouwd. Een goede reden om bij hem langs te gaan voor een gesprek over de hoogte- en dieptepunten uit zijn carrière.
Door Rinke van der Plaat
Het eerste dat opvalt als je het huis van Hans van Oudenaarden en zijn vrouw Carolien binnenloopt, zijn de prachtige platen aan de muur. Van Oudenaarden is duidelijk (en terecht) trots op zijn werk. De afgelopen decennia heeft hij een indrukwekkende collectie aan strips en tekeningen geproduceerd, waarvoor hij met de Stripschapprijs verdiende waardering krijgt. In een persbericht benoemt de jury de lange weg die hij afgelegd heeft en waarin hij het zichzelf volgens hen niet makkelijk gemaakt heeft. Welke weg is dat eigenlijk en wat vindt Van Oudenaarden daar zelf van?
‘Als kind tekende ik al veel,’ begint hij. ‘We hadden nog strips thuis, dat hielp daar behoorlijk in mee. Nu lopen kinderen met beeldschermen rond, maar in die tijd was het stripblad echt iets hips en moderns. We hadden de Donald Duck, de Pep, de Sjors en nog veel meer. Die bladen kostten bijna niks, dus ik zat de hele dag strips te lezen en te tekenen. Ik kon ook goed leren. Ik ging naar het gymnasium en maakte dat af. Daarna ging ik naar de universiteit om biologie te sturen en dat ging prima. Toch bleef het tekenen me trekken. Het afstuderen voelde voor mij echt als een kantelmoment in mijn leven. Nu moest ik een keuze maken. Ik wilde het tekenen toch een kans geven, dus ik ging met een mapje onder mijn arm naar Haarlem. Ik liet alles zien en de mensen van Donald Duckwaren blijkbaar enthousiast, want ik werd naar huis gestuurd met een scenario voor de Donald Duck. Zes weken later, ik werkte toen helemaal niet snel, heb ik de strip weer opgestuurd. Zo kwam ik opeens in dienst bij Donald Duck. Plotseling was ik een professional. Dat voelde heel bijzonder. Er was altijd tegen me gezegd dat velen geroepen zijn en weinigen uitverkoren om striptekenaar te worden. Ik was blijkbaar uitverkoren! Ik werd door steeds meer bedrijven ingehuurd. Ik was eigenlijk heel passief, het gebeurde me gewoon. Ik heb mijn carrière niet echt gepland, het is zo gelopen.’
De krant vrat als een groot monster aan mijn voorraad
Bob Evers
Een belangrijke stap in de carrière van Van Oudenaarden was het tekenen van strips gebaseerd op de bekende jeugdboekenserie Bob Evers. Een opdracht die hem bekendheid opleverde, maar misschien ook wel het grootste dieptepunt uit zijn carrière. ‘Bob Evers was mijn eerste eigen strip in de krant. De scenarist die mij hielp was een enorme fan van de serie, maar daardoor had hij oogkleppen op. Hij wilde alles het liefst op zijn manier doen en alles wat in de boeken stond in de strips zetten. Dat kan gewoon niet. De boekjes zijn daar te dik voor en strips vooral te dun. Als ik te veel shortcuts deed, dreigde hij niet akkoord te gaan en de strip te saboteren, terwijl ik helemaal blij was dat ik mijn eigen ding had. Ik zat ook met een krant, die als een soort groot monster aan mijn voorraad strips vrat. Ik moest dus blijven produceren. Als hij ophoudt met scenario’s leveren, krijg ik een slechte relatie met de krant. Dat was dus echt een dieptepunt. Na die korte periode heb ik nog jaren succesvol gewerkt met een andere, super-professionele scenarist: Frank Jonker. Al met al kijk ik dus positief terug op de jaren bij Bob Evers.’
Bob Evers was een van de eerste stappen naar eigen strips van Hans van Oudenaarden. Bladen waren enthousiast over de tekeningen die hij leverde en vroegen naar zijn eigen werk. Dat resulteerde in de series Rhonda, Wynona en Puppy Love. Vooral Rhonda deed het in het buitenland enorm goed, met publicaties in onder andere Duitsland en Frankrijk. ‘Eigenlijk heb ik een hele klassieke leerschool doorgemaakt. Eerst gewoon maar beginnen en het vak leren, daarna werkte ik als ghost artist, half zelfstandig en tot slot volledig zelfstandig. Het is heel geleidelijk gegaan, bijna per ongeluk. Passiviteit beloont. Ik heb veel getekend, maar ben niet heel erg gejaagd achter werk aangegaan ofzo. Het is allemaal een beetje naar me toegekomen. Ik vind dat het belangrijkste is dat je in je vak investeert en dat de rest wel komt.’
Hoogtepunt
Een terugblik op het oeuvre van Hans van Oudenaarden kan natuurlijk niet zonder hoogtepunt. Van Oudenaarden hoeft er niet lang over na te denken. ‘Voor het eerst met Rhonda naar Frankrijk! Nederland is leuk, maar we zijn niet echt een stripland. We zijn mensen van het woord, we vinden tekst belangrijk. Ik krijg bijvoorbeeld vaak te horen dat ik plaatjes teken bij het scenario. Dan begrijp je niet wat strip is, ik ben geen illustrator. Frankrijk is een hele andere cultuur. Beeld wordt daar veel meer gewaardeerd. Ik vond het geweldig om daar voor het eerst met mijn albums te zijn. Mensen gaan echt met je in gesprek over je werk. Ze gaan tegenover je zitten en stellen echte vaktechnische vragen. Om daar eindelijk met mensen over te praten is echt fantastisch!’
