Dit jaar is het 200 jaar geleden dat schrijfster Jane Austen overleed. Om de start van dit Austenjaar te vieren ontmoetten Anke Werker, schrijfster van de recent verschenen historische roman Jane Austen, onder vier ogen, en redacteur Nicole elkaar. Ze delen een passie voor het werk van de Britse schrijfster.
Waarom is het 200 jaar naar haar dood nog steeds zo fijn om Jane Austen te lezen?
Anke: ‘Ik vind haar gevoel voor humor nog steeds het allerleukste! Ze is zo ontzettend goed in venijnig zijn en ze heeft ook een bepaald soort sarcasme. Ik denk dat haar boeken alleen daarom al tijdloos zijn. Elke keer als ik haar werk lees, ontdek ik er weer iets nieuws. Haar verhalen groeien dus echt met je mee.’
Wat was je eerste kennismaking met haar boeken?
Anke: ‘Ik heb Pride and Prejudice voor Engels gelezen op de middelbare school. Ik las het boek dus toen ik 16 of 17 was. Als jong meisje sprak vooral het romantisch aspect me erg aan, nu vind ik hele andere dingen uit haar werk leuk.
Mijn favoriete Jane Austenboek is sinds jaar en dag Persuasion. Het is haar laatste boek en ze heeft dat niet meer echt kunnen herschrijven of redigeren. In deze ruwe vorm is het al prachtig!’
Nicole: ‘Ik ben met Sense and Sensibility begonnen. En ook ik heb dit boek gekozen voor mijn literatuurlijst op de middelbare school. Pas toen ik een aantal jaren later Engels ging studeren heb ik al haar andere boeken gelezen; daar zat dus wel wat tijd tussen.’
Welk boek raad je mensen aan die willen beginnen met het lezen van haar werk?
Anke: ‘Toch Pride and Prejudice. Het heeft een bepaalde lichtvoetigheid en een hoofdpersoon die veel mensen zal aanspreken.’
Nicole: ‘Dat is toch wel haar bekendste boek. Er zijn zoveel bewerkingen en verfilmingen gemaakt dat veel mensen misschien al een idee hebben waar het verhaal over gaat. Al kan dit ook tot misverstanden leiden.’
Anke: ‘Veel mensen hebben inderdaad een verkeerd beeld van haar werk. Ik merk dat ze toch vooral wordt gezien als schrijfster van romantische boeken, terwijl er in Pride and Prejudice ook zoveel humor zit!’
Nicole: ‘Om te laten zien dat Austen ook een hele andere kant heeft, raad ik vaak Northanger Abbey aan. In dit boek wordt de draak gestoken met de gothic novel, die aan het einde van de achttiende eeuw razend populair was in Engeland. Vooral als je graag thrillers leest zal dat boek je aanspreken. En omdat het een parodie is maak je meteen kennis met Austens sarcasme en ironie.’
De laatste jaren zijn er ontzettend veel bewerkingen van haar boeken verschenen. Heb je een favoriet?
Anke: ‘Mijn favoriete boeken zijn Love & Friendship van Whit Stillman en Longbourn van Jo Baker. Stillman maakte een zeer humoristische bewerking én verfilming van Lady Susan, een van Jane Austens korte verhalen. Baker vertelt in Longbourn het verhaal vanuit het perspectief van de bedienden uit Pride and Prejudice. Mijn favoriete bewerking voor film of tv is de BBC-serie van Pride and Prejudice uit 1995 met Colin Firth.’
Nicole: ‘Dat is een traditionele keuze…’
Anke: ‘Deze serie werd uitgezonden toen ik 23 was. Rond die tijd kwamen er drie of vier andere verfilmingen van haar boeken uit. Ik moest toen mijn afstudeerscriptie schrijven en deze verfilmingen leidden ertoe dat ik Jane Austen en verfilmingen als onderwerp uitkoos. Toen begon mijn liefde voor haar werk eigenlijk pas echt. Tijdens mijn onderzoek vond ik het fascinerend om te ontdekken dat haar boeken eigenlijk altijd al als basis diende voor interpretaties: hoorspelen, verfilmingen, televisieseries, toneelstukken. Zoiets bijzonders!’
Nicole: ‘Het lijkt wel of een favoriete bewerking ook heel leeftijdsgebonden is. Ik zag de verfilming van Pride and Prejudice met Keira Knightley toen ik 19 was. Dat was voor mij het startpunt om me na Sense and Sensibility ook in haar andere boeken te gaan verdiepen. Ik vond de film toen erg goed, ondertussen is mijn mening wel iets bijgesteld.
Maar wat ik eigenlijk de allerleukste bewerking vind is The Lizzie Bennet Diaries. Dit is een vlog op YouTube waarin het verhaal van Pride and Prejudice verplaatst wordt naar het heden, bijna zonder het origineel te veranderen. Veel oud-studiegenoten die nu voor de klas staan gebruiken deze vlog om leerlingen kennis te laten maken met haar werk. Kennelijk kunnen de onderwerpen waar ze 200 jaar geleden over schreef dus prima vertaald worden naar onze tijd.’
Anke: ‘Dat is het mooie aan het werk van Jane Austen. De thema’s en verwikkelingen zijn universeel, en de personages zijn zo levensecht dat iedereen ze kan plaatsen. Iedereen kent in het dagelijks leven wel een type als Miss Steele, Mr Collins of Miss Bates. Amy Heckerling liet dat in 1995 zien met Clueless, haar bewerking van de roman Emma.’
Hou onze website in de gaten. Daar lees je eind deze week een uitgebreid interview met Anke Werker, schrijfster van Jane Austen, onder vier ogen, de historische roman over Jane Austen en haar zus Cassandra.
Beeld: © National Portrait Gallery, London
Dit artikel verscheen eerder in de Boekenkrant, editie januari 2017
