Arjan Dwarshuis is al zijn hele leven gefascineerd door vogels. In 2016 reisde hij de wereld over en verbrak het wereldrecord vogelsoorten kijken. Hierover schreef hij een boek en werd een documentaire gemaakt. In zijn tweede boek Zomergasten, doortrekkers en overwinteraars blijft hij dichter bij huis en beschrijft hij Nederland als vogelland.
Door Carien Touwen
In vier seizoenen reist de lezer mee met Dwarshuis die als vogelgids de natuur van Nederland goed kent en de beste plekken toont om vogels te zien. Na een voorwoord van medevogelaar Humberto Tan en een korte inleiding van de auteur beginnen we in de winter. Ieder hoofdstuk speelt in een ander natuurgebied en de locatie wordt met een vogeltje aangeduid op een kaart van Nederland. Handig, want ik denk dat de meeste lezers, net als ik, niet bekend zijn met al deze natuurgebieden. Ook de verscheidenheid aan vogels die in Nederland te vinden blijkt, is buitengewoon. Op het omslag staat een roerdomp, Dwarshuis’ lievelingsvogel waarover hij in de lente vertelt.
Dwarshuis is een levende vogelencyclopedie en weet veel interessante weetjes in zijn vertellingen te stoppen. Zoals: ‘Maar zijn schedel is pas echt een evolutionair meesterwerk, die stelt de specht in staat om zijn snavel twintig keer per seconde tegen een boom aan te rammen, zonder permanente hersenschade op te lopen.’
Het is fascinerend om te lezen hoeveel de auteur ervoor over heeft om bijzondere vogels te spotten. Regelmatig staat hij voor dag en dauw op, rijdt het halve land door en moet hij uren (kleumend) wachten en lukt het geregeld niet om de gewenste vogel te vinden. Ook het hoofdstuk op Vlieland waarin hij zoekt naar een vogelpoepje om te bewijzen dat een vogel die hij gespot heeft, daadwerkelijk een zeldzame dwaalgast is, geeft op geestige wijze weer hoe hij erin opgaat.
In de meeste hoofstukken gaat Dwarshuis in op het natuurgebied zelf, hoe het ontstaan is en ook welke schade de mens veroorzaakt heeft aan deze natuur, onder andere door het stikstofoverschot, en de gevolgen hiervan. Hij is zeer uitgesproken over wat er anders en beter moet. Maar ook de impact van bijvoorbeeld de Afsluitdijk op de flora en fauna van het voormalig Zuiderzeegebied is zeer interessant om te lezen.
De foto’s van de vogels die in de hoofdstukken aan bod komen hebben een grote meerwaarde. Wat mij betreft hadden dat er veel meer mogen zijn, zodat ik ze in de toekomst misschien ook zal herkennen. Ook is het wel jammer dat de lezer niet een paar handvaten krijgt om zelf mee aan de slag te gaan. Wat dat betreft lijkt dit boek toch net iets meer op de ervaren vogelaars te zijn gericht. Al met al leest het boek als een ode aan de natuur van Nederland en heeft het mij absoluut verrast met de diversiteit aan natuurgebieden die ons land rijk is en met de boeiende beschrijvingen van de vogels en hun gedrag.
Arjan Dwarshuis, Zomergasten, doortrekkers en overwinteraars. Nederland, vogelland in vier seizoenen, Uitgeverij Meulenhoff, 256 pagina’s (€ 24,99)
Deze recensie verscheen eerder in de Boekenkrant, editie mei 2022.
Benieuwd geworden? Bestel dit boek bij uw lokale Boekenkrant-boekhandel. Kijk hier voor een overzicht.
