Er zijn dagen dat ik moedeloos word van die oneindige stapels ongelezen boeken die mijn slaapkamer en mijn filosofen-mancave (heul veul boeken, bureau, opgezette dieren, fossielen, schelpen, schedels, schilderijen) en vooral mijn hoofd bevolken. Nog zoveel te lezen, nog zoveel leesprojecten te starten. Wanneer lukt het me nu om alle boeken van Thomas Mann af te ronden? En met Virginia Woolf moet ik toch echt verder. Van Dostojewski zijn er nog steeds vijf romans in omloop die mijn ogen nog niet zagen. Jongste zoon meldde me recent dat Dosto’s Кроткая in een nieuwe vertaling van Hans Boland verscheen onder de titel Een lieve meid. Had ik compleet gemist. Boek geleend van zoon, meteen gelezen – weer net zo droevig als mooi als alle Russen – afgevinkt.
Dooie schrijvers zijn te overzien – daar komt niks meer van bij. Maar van al die nieuwe hedendaagse auteurs die even briljant zijn als hun oude collega’s, en van wie ik soms nog niet eens één boek heb gelezen – hoe ga ik dat allemaal inlopen?
Wat het extra lastig maakt, is dat deze boeken, ondanks het feit dat sommige romans prijswinnende werken zijn nog geen onderdeel van een canon zijn. Zo las ik van de veel bejubelde Nigeriaans-Amerikaanse auteur Chimamanda Ngozi Adichie (zagen jullie die prachtige foto van haar met Femke Halsema gisteren tijdens het symposium in het Paleis op de Dam, ter ere van het 750-jarig bestaan van de stad Amsterdam) de roman Dream-Count. Het boek leest als een zwarte variant van Sex and the City, maar dan met meer diepgang. Vat krijgen op het boek, dat ook nog eens erg tijdgebonden is door opsommingen van allerlei typische vrouwen dingetjes en datjes, kreeg ik niet.
En dan, tussen al die stapels door, krijg je opeens weer een totaal nieuwe leesopdracht. Astrid Roemer stond tot nu toe nog niet in mijn boekenkast. Elke keer als ze in mijn blikveld kwam, was dat met gedoe: iemand waar iets aan kleeft, iemand met bizarre politieke standpunten; iemand die beweert dat de hele wereld tegen haar is; iemand die wel prijzen krijgt, maar die dan weer niet feestelijk kunnen worden uitgereikt vanwege een niet politiek-correcte uitspraak.
Bijna onopvallend gebleven is de nominatie voor de International Booker Prize van afgelopen winter, voor haar roman On a Woman’s Madness – de Engelse vertaling van haar oorspronkelijke Nederlandse werk Over de gekte van een vrouw uit 1982. Deze vertaling, uitgevoerd door Lucy Scott, markeerde een opmerkelijke prestatie, aangezien het de langste periode ooit was tussen de oorspronkelijke publicatie en een nominatie voor deze prijs: maar liefst 43 jaar.
Het boek, zo lees ik, gaat over een vrouw die in haar eerste huwelijksnacht wordt verkracht door haar kersverse man en hem daarom verlaat. Ze verliest haar baan en wordt verketterd door de hele gemeenschap. On a Woman’s Madness werd in 2023 ook al genomineerd voor de National Book Award for Translated Literature.
Blijkbaar weten ze Roemer in het buitenland wel te waarderen, moet de redactie van De Groene Amsterdammer hebben gedacht. Op 1 mei verscheen een uitgebreide coverstory (zes pagina’s!) die te lezen valt als een lange hagiografie van deze “grootste Surinaamse schrijfster”. De Groene, bij monde van auteur Rasit Elibol, verklaart de herwaardering voor Roemer als volgt:
“De (her)waardering van haar werk loopt niet toevallig synchroon met een verschuiving in het publieke debat, zowel hier in Nederland als internationaal; de onderwerpen waar Roemer al decennia over schrijft, staan ineens hoog op de maatschappelijke agenda. Beter gezegd: over de onderwerpen waar nu debatten over worden gevoerd, blijken al tientallen jaren doordachte en doorleefde romans te bestaan.”
Het is geruststellend dat ondanks al die stapels boeken ik toch nog met enthousiasme nieuwe leesopdrachten aanneem. Het Albert Heijn-kratje voor de zomervakantie stond klaar, helemaal vol. Ik ga er een paar boeken uit verwijderen en vervangen door het werk van Roemer, in ieder geval Over de gekte van een vrouw. Als er lezers zijn die me nog andere boeken kunnen aanraden van Roemer, hou ik me aanbevolen.
En waarom ik Roemer niet eerder las? Aan mannelijke auteurs die als lastig en controversieel te boek staan geen gebrek in mijn privébibliotheek. Maar zodra het ongemakkelijk vrouwelijke auteurs zijn… Iets om over na te denken Dobbelaer!
Dank Rasit Elibol van de Groene voor deze met passie gebrachte nieuwe leesopdracht.
—
Roeland Dobbelaer (1962) is filosoof en mediaondernemer. Hij is co-hoofdredacteur en uitgever van Boekenkrant.com. Een van zijn leesprojecten is het biografisch lezen: de favoriete boeken lezen van geliefden en vrienden zodat het leven een grote boekenclub is. Hij schrijf op Boekenkrant om de week een column.
Laat hier je reactie achter: